Analisten denken dat het olieconcern financieel in staat is om zelf de schade te kunnen betalen, al is het wel een forse aderlating voor het bedrijf. Belangrijker is dat het imago van BP, de grootste olieproducent in de VS, een stevige deuk heeft opgelopen.

Inmiddels is er ook een zondebok gevonden. Topman Tony Hayward krijgt alle fiolen van toorn over zich heen. Tijdens een verhoor vorige week voor het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden oogstte hij de woede van politici en media omdat hij op geen enkel punt toegaf, uit angst iets te zeggen waardoor hij of zijn bedrijf juridisch aansprakelijk zou kunnen worden gesteld.

Vanwege het feit dat hij nauwelijks zijn zorg over de vervuiling van het milieu liet blijken, verspeelde Hayward veel respect. Inmiddels is hem de leiding van de rampbestrijding ontnomen.

Het is vanzelfsprekend dat mensen aan de top verantwoordelijk worden gesteld voor problemen van het bedrijf. Dat Hayward dus onder vuur ligt, is niet bijzonder. Echter, met het aanpakken of eventueel wegsturen van de hoogste baas is het omvangrijke milieuprobleem niet opgelost. Noch minder is de diepste oorzaak weggenomen.

In de jacht op het zwarte goud blijken oliemaatschappijen steeds meer risico’s te nemen. Experts zijn het er inmiddels wel over eens dat in de zucht om snel olie te winnen, de risico’s onvoldoende worden gewogen. Olieconcerns nemen vaak de kans dat er iets fout gaat op de koop toe. Bedrijven nemen te weinig veiligheidsmaatregelen als zij gaan boren met als gevolg dat zich rampen kunnen voordoen zoals met het platform Deepwater Horizon in de Golf van Mexico.

Natuurlijk kan men dit de oliemaatschappijen kwalijk nemen. Die hebben ook schuld. Maar zij zijn niet de enige die verantwoordelijkheid dragen. Overheden treft eveneens blaam en zeker die in Amerika.

Ook in een democratische samen­leving hebben eigenaren van het zwarte goud macht. Weliswaar beweert Washington dat olieconcerns net zo als andere bedrijven worden behandeld, maar het is bekend dat regeringsautoriteiten in het algemeen met grote voortvarendheid aanvragen voor oliewinning behandelen. In de Verenigde Staten dringen media er nu op aan om bij het verlenen van vergunningen voor olie-exploitatie kritischer te kijken naar de risico’s.

De ramp in de Golf van Mexico maakt duidelijk hoe kwetsbaar het milieu is. Daarom zijn uitgebreide veiligheidsmaatregelen bij oliewinning onmisbaar. Tegelijk dringt zich de vraag op of de mens maar door moet gaan in zijn ontembare behoefte aan relatief goedkope energie.

Wanneer de olieramp de mensheid zou aanzetten tot het daadwerkelijk gaan exploiteren van schone energie als vervanger van olie, zou er nog winst uit dit grote verlies worden behaald.