Het kille saneren bij de liberalen leidt er in de ogen van Balkenende toe dat de inkomensverschillen zullen toenemen. De rijken worden rijker, terwijl de midden- en lage inkomens moeten inleveren. Daarnaast waarschuwt Balkenende zijn concurrent VVD-leider Mark Rutte dat grote hervormingen niet tot stand komen zonder draagvlak in de samenleving, onder meer bij sociale partners.

„Dat hakken en breken dat ik zie bij de VVD, dat kan wel eens een enorme bres slaan in het noodzakelijke draagvlak”, stelt Balkenende. „Je moet mensen meekrijgen. Als mensen echt doorhebben wat de VVD wil, denk ik dat het draagvlak voor de noodzakelijke hervormingen zal wegebben en dan kom je niet verder.” VVD samen met de PvdA in een nieuw paars kabinet is voor Balkenende helemaal een gruwel. „Paars is vier jaar stilstand.”

De CDA-leider heeft jarenlang met de liberalen geregeerd en grote hervormingen doorgevoerd, zoals de nieuwe WAO en beperking van vut- en prepensioenregelingen. Dat bracht het toenmalige kabinet in groot conflict met vooral de vakbeweging. „Het is niet erg dat je een eigen opvatting hebt. Maar uiteindelijk was er het besef dat je er samen uit moet komen”, blikt Balkenende terug. Maar het „is altijd het probleem van de VVD” in zijn ogen „dat de overlegeconomie heel snel wordt afgedaan als stroperigheid”.

Balkenende benadrukt dat er wel snel maatregelen genomen moeten worden om de economische crisis en vergrijzing aan te pakken. „Ik zou niet nog een keer kiezen voor een honderddagentour”, verwijst hij naar hoe het laatste kabinet begon met een tour door het land om te luisteren naar de burgers. „Dat kost te veel tijd. Je moet snel aan de slag.”

Hij wil in een regeerakkoord „harde afspraken” opnemen over het wegwerken van het begrotingstekort in 2015. „Dat is een harde eis.” Verder staat wat hem betreft het flexibiliseren van de arbeidsmarkt door hervorming van het ontslagrecht en de WW hoog op de agenda. Dat geldt ook voor het aanpakken van de bureaucratie en het bezuinigen op het overheidsapparaat om de overheid sneller te laten werken.

Een regeerakkoord op hoofdlijnen is wenselijk maar Balkenende plaatst ook kanttekeningen, wijs geworden van ervaringen in het kabinet van CDA, PvdA en ChristenUnie. Aan het begin van de rit was afgesproken dat naar het ontslagrecht gekeken zou worden. Nadat volgens Balkenende binnen het kabinet daarover een akkoord was bereikt en dat was besproken met regeringsfracties en sociale partners, werd hij verrast door een blokkade door PvdA-fractieleider Mariëtte Hamer en FNV-voorzitter Agnes Jongerius. „Dat is er een aardig voorbeeld van dat je dat soort problemen niet kunt laten hangen, want je krijgt problemen later”, aldus Balkenende.