De Onderwijsraad heeft een advies uitgebracht voor driejarigen. Driejarigen moeten naar school. Liefst alle ochtenden, zodat ze ‘s middags kunnen slapen. Dit lijkt mij geen goed voorstel.

In de eerste plaats werpt de Onderwijsraad hiermee het beleid omver dat de regering de afgelopen jaren heeft gevoerd. Er zijn miljoenen gestoken in de professionalisering van peuterspeelzaalleidsters en pedagogisch medewerkers. Zij hebben geleerd hoe ze jonge kinderen beter kunnen begeleiden in hun ontwikkeling. Er is veel aandacht besteed aan de doorgaande lijn naar de basisschool. Nu wil de Onderwijsraad driejarigen naar school laten gaan. De raad is van mening dat de aanpak op de peuterspeelzaal en in het kinderdagverblijf niet efficiënt genoeg is.

In de tweede plaats vergeet de Onderwijsraad dat een driejarig kind een ander kind is dan een kleuter die naar de basisschool gaat. Peuters ontwikkelen zich door experimenteren. Ze ontdekken de wereld om hen heen en hebben behoefte aan veiligheid en geborgenheid. Spelen is de grootste behoefte van de peuter. Moeten wij deze peuters naar school sturen? Het gevaar is groot dat leerkrachten te veel eisen stellen en het kind daardoor belemmeren in zijn ontwikkeling in plaats van dat ze het stimuleren.

De Onderwijsraad pleit ook voor een opleiding waarin toekomstige leerkrachten kunnen kiezen voor het jonge kind. Ze bedoelen daarmee de leeftijd van drie tot acht jaar. Op zich is dit een goed voorstel. De omgang met zeer jonge kinderen vereist zo veel expertise dat de huidige pabo-opleiding daar niet geheel in kan voorzien.

De vraag is echter of dit plan niet voortkomt uit de gedachte dat Nederland moet bestaan uit gezinnen met tweeverdieners. Kinderen moeten zo snel mogelijk elders ondergebracht worden om ouders de vrijheid te geven te werken. Liefst zo gemakkelijk mogelijk, met alle voorzieningen onder één dak.

Is het niet van onschatbare waarde dat ouders veel aandacht besteden aan de opvoeding van het jonge kind? Dat ouders zelf waarden en normen bijbrengen vanuit Gods Woord? Het gaat er echter ook in Nederland op lijken dat de opvoeding geheel uit handen wordt genomen.

Het advies van de Onderwijsraad heeft nogal wat haken en ogen. Het zou niet misstaan als hij meer te rade gaat bij mensen die er echt verstand van hebben. Zo zegt de Groningse hoogleraar prof. dr. S. A. Goorhuis-Brouwer: „De spontane ontwikkeling van peuters en kleuters staat onder grote druk. Niet alleen pedagogen en leerkrachten zijn bezorgd over de huidige ontwikkelingen binnen het onderwijs aan jonge kinderen. Ook medisch specialisten maken zich zorgen. Meer dan vroeger zien zij hun poliklinieken volstromen met gezonde kinderen, bij wie desalniettemin een achterstand in de motorische, sociaal-emotionele of taalontwikkeling wordt verondersteld.”

Mogen peuters nog peuteren en kleuters nog kleuteren?

De auteur is adviseur bij Driestar Onderwijsadvies.