Daarop was een boodschap van Kees van der Staaij te lezen: „Zojuist het eerste lijsttrekkersdebat gehad. Het gaf een goed gevoel. Nu op weg naar een verkiezingsbijeenkomst in Barneveld.”

De nieuwe voorman van de SGP blijkt op mediagebied bij de tijd te zijn. Behalve dat hij twittert, heeft hij ook een weblog en is hij regelmatig te horen en te zien in radio- en tv-programma’s.

Van der Staaij laat echter ook de meer duurzame middelen in campagnetijd niet achterwege. Hij schreef ”Woord houden” om de lezer te informeren en zijn opinies te geven. Het is een bundeling van artikelen en lezingen die hij de afgelopen jaren heeft geschreven of gehouden. Natuurlijk zijn momenteel vele ogen in en buiten de SGP op Van der Staaij gericht. Zal het hem lukken, hét baken van deskundigheid en hoffelijkheid in de politiek bij uitstek, Bas van der Vlies, op te volgen?

Daarover hoeft niemand zich grote zorgen te maken. Sinds Van der Staaij in 1998 in de Tweede Kamer kwam, heeft hij zich ontpopt als een principieel politicus die evenzeer voor de inhoud gaat als zijn illustere voorganger.

In ”Woord houden” geeft Van der Staaij zijn visie op gezin en samenleving, op het integratiebeleid, economie, milieu en internationale politiek. En hij geeft aan hoe hij zijn morele ijkpunten vertaalt naar de praktijk. Het boek is een mix van degelijkheid en luchtigheid. Groen van Prinsterer wordt veel geciteerd. Principiële uiteenzettingen over een christelijke overheidsvisie, het participeren in een democratie, de grenzen van het compromis en tolerantie worden afgewisseld met weblogs en inkijkjes in zijn persoonlijk leven.

In een mooi en uitvoerig interview met politiek redacteur van deze krant Addy de Jong komen ook familieleden en vrienden aan het woord over de mens Kees van der Staaij. Een belezen, vriendelijk, planmatig, breed kerkelijk denkend mens, maar ook een scherpe analyticus treedt de lezer tegemoet. En een zorgvolle vader en echtgenoot. De SGP zal door deze leiderschapswisseling een andere uitstraling met dezelfde inhoud krijgen. Voor SGP’ers en niet-SGP’ers is dit een aantrekkelijk boek om kennis te maken met het gedachtegoed van deze partij.

Over een van de principiële kernpunten heb ik lang zitten nadenken. Op bladzijde 37 schrijft Van der Staaij: „De democratische rechtsstaat respecteren wij niet noodgedwongen, maar oprecht.” Naar mijn overtuiging kan een SGP’er dit niet voluit ernstig menen. Dat ligt overigens meer aan het politieke bestel waarin wij leven dan aan de SGP. Van der Staaij heeft als geen ander door dat het „oprecht respecteren” van de democratische rechtsstaat een buitengewoon spanningsvol gebeuren is. Een bladzijde verder in zijn boek relativeert hij immers zijn stellingname door te schrijven „geen voorstander te zijn van de seculier-liberale democratische rechtsstaat, maar van een bijbels genormeerde.” Dat snap ik, maar de werkelijkheid is, dat we met de eerste rechtsstaat van doen hebben, waarin democratische besluiten (denk aan het homohuwelijk en de ambtenaar van de burgerlijke stand) dwang van de meerderheid kunnen opleveren.

De werkelijkheid is dat in ons land besluiten bij meerderheid van stemmen worden genomen. Democratie is niet alleen een vorm, maar de norm geworden. Als je in de politiek het spel wilt meespelen, zul je de normatieve spelregels moeten accepteren. Ons huis van de democratie blijkt vol boze, seculiere geesten te zitten, die helaas in de meerderheid zijn. Bij meerderheid van stemmen wordt uitgemaakt hoe ook christenen en kerken moeten denken over bijvoorbeeld homoseksualiteit. Bij meerderheid van stemmen wordt uitgemaakt hoe de praktisering van de vrijheid van onderwijs en vereniging moet plaatsvinden. Wat kan een christen in de politiek hier tegenover stellen? Ik denk opnieuw aan het altijd weer indrukwekkende adagium van Groen van Prinsterer: „Een staatsman niet, een Evangeliebelijder!” Toen Paulus in een crisissituatie was (Handelingen 14) versterkte hij de zielen van de discipelen, onderwees hun dat zij zouden blijven in het geloof en dat wij door vele verdrukkingen moeten ingaan in het Koninkrijk van God. Een christen heeft de roeping onderweg naar dat Koninkrijk zijn werk te doen. Dat is pas echte godsdienst. Dienst aan God.

Woord houden. Christelijke politiek in de praktijk, Kees van der Staaij; uitg. Boekencentrum, Zoetermeer 2010; ISBN 978 90 239 2547 7; 181 blz.; € 14,90.