Brandgrens Rotterdam, 1930-2010
Een nostalgisch boek moest het niet worden, maar is het toch wel. Rotterdam heeft de 12 kilometer lange grens van het gebied dat door het bombardement van 14 mei 1940 afbrandde, met grondarmaturen gemarkeerd. En nu ook met een fors boek. Het laat de stad zien in de jaren dertig, en dezelfde locaties zoals ze er nu –vaak onherkenbaar– uitzien: binnen de brandgrens verrees een nieuw centrum. De plannenmakers kregen daarbij kansen die ze zonder het bombardement nooit gekregen zouden hebben. Beelden van het bombardement zelf zijn achterwege gelaten, maar de gevolgen ervan zijn onuitwisbaar.
De auteurs vertellen over de spanning in een stad die op de drempel stond van een nieuwe tijd en wilde moderniseren, maar tegelijkertijd door een hevige crisis werd geplaagd. Toen die crisis halverwege de jaren dertig haar dieptepunt voorbij was, ontstond er een grote bouwwoede in de Maasstad. Totdat de bommen vielen. Duitse vliegtuigen wierpen hun dodelijke last op de dichtbevolkte binnenstad. In weinig uren tijd werd het hart uit de stad gevaagd en verdween veel van wat de Rotterdammers dierbaar was.
De auteurs wandelen vanaf het Willemsplein langs de brandgrens de stad door, om in Kralingen weer bij de Nieuwe Maas uit te komen. Het boek bevat vooral straatbeelden; minder foto’s die ín de gebouwen gemaakt zijn. Na heel veel mooi oud fotomateriaal volgt dezelfde wandeling nog een keer, maar dan anno 2010. Langs nieuwe gebouwen, zij aan zij met oude die overeind bleven in het oorlogstumult.
Brandgrens Rotterdam, 1930-2010, Paul van de Laar en Koos Hage (red.); uitg. Thoth, Bussum, 2010; ISBN 978 90 686 8538 1; 320 blz.; € 39,90.
