Meer dan dertig jaar werkten Cees en Gerda op het ‘steen’, dat aan het eind van de veertiende eeuw door Dirk Loef van Horne werd gebouwd en dat zijn grootste bekendheid kreeg door Hugo de Groot, die er gevangenzat en in 1621 ontsnapte in zijn boekenkist. Nu maakt het beheerdersechtpaar zich op voor zijn afscheid, komende winter. „We gaan straks een ‘normaal’ leven leiden. Dat is wennen. We waren 24 uur per dag in dienst van Loevestein.”

Cees Alberts (64) kwam in 1978 in dienst als rondleider. Zijn vrouw Gerda (61) werkte toen al in de taveerne. Zes jaar later kwam de functie van slotbewaarder vrij. Cees werd aangenomen en het echtpaar nam zijn intrek in een van de Franse woningen in de vesting. Beiden denken met weemoed terug aan die beginjaren. „Onze dienstwoning was nog niet klaar. De eerste winter hebben we in de taveerne gebivakkeerd”, aldus Cees. „Ons bed werd afgeschermd met een vlag. De stuifsneeuw woei onder door de deur de kamer binnen. Maar we waren jong, we vonden het één groot avontuur.”

Destijds was het nog mogelijk om te schaatsen op de slotgracht. „Nu wordt het grondwater verwarmd en bevriest de binnengracht niet meer. Er liepen kippen op het terrein; de huisjes in de vesting moesten nog verbouwd worden. De bijgebouwen waren niet veel meer dan bouwvallen. Heel schilderachtig.” Dat gold ook voor het kasteel zelf. „Het was er ’s winters zo koud dat je graag een dikke jas aantrok. Geweldig. Zo hoort het te zijn. Tegenwoordig is het allemaal verzorgder, commerciëler. Dat kan niet anders, maar vroeger was het wel leuker.”

Tot 1995 was Alberts officieel slotbewaarder van Slot Loevestein, in de gemeente Poederoijen. Daarna werd het kasteel verzelfstandigd en was Alberts verantwoordelijk voor financiën en automatisering. „Maar we bleven in de vesting wonen. Als iedereen om een uur of zes weg was, bleven wij achter. Helemaal alleen.” Dat betekende ook dat het echtpaar calamiteiten in goede banen moesten leiden. „Elektrische storingen, brandalarm. Dat kwam regelmatig voor. Om tien uur ’s avonds was dat geen probleem; om vier uur midden in de nacht was het vervelender. Moest je met de brandweer de ronde doen. Als er ergens in het kasteel een lichtje brandde, deden we dat altijd uit. Als je het kasteel weer uitliep, was het aardedonker. We zijn best nuchter, maar dan keken we toch maar niet achterom.”

De beheerders woonden niet 
alleen ’s nachts geïsoleerd. 
„We hebben meerdere keren hoogwater meegemaakt. In 1995, toen de omliggende 
plaatsen werd geëvacueerd, 
kregen we evacués. Hier was 
het veilig. Maar het water stond wel tot 1,47 meter in de poort. Twee rijen balken met klei ertussen hielden het tegen. 
Achteraf zagen we op luchtfoto’s dat we midden in het water stonden.”

Het echtpaar Alberts heeft genoten van hun jaren op Loevestein. Cees: „Ik was dol op het najaar en de winter. Vroeg donker, regen en wind, het liefst een beetje mistig. Dat was genieten. Als ik buiten liep op die gladde, glinsterende steentjes bij schaarse verlichting, dan kon ik heerlijk wegdromen.”

Ondanks de dierbare herinneringen, kleefden er ook bezwaren aan hun verblijf op Loevestein. „We waren dag en nacht in de weer. Er was geen tijd voor vakantie en we gingen alleen bij naaste familie op verjaardags­visite. Aan hobby’s kwamen we amper toe. Er komen hier jaarlijks zo’n 100.000 mensen. Het vergt veel tijd om dat in goede banen te leiden.” De weegschaal slaat voor het echtpaar echter duidelijk door naar de positieve kant. „Het was geweldig om op deze plek te wonen.”

Inmiddels is de speurtocht naar hun opvolgers in volle gang. Dat gebeurt niet via een normale sollicitatieprocedure, maar met een televisieprogramma. In ”Slag om Loevestein” worden de nieuwe beheerders uitgekozen. Inmiddels hebben zich zo’n honderd paren gemeld. De scheidende ‘kasteelheer’ weigert openlijk kritiek te leveren op deze aanpak, maar steekt zijn bezorgdheid niet onder stoelen of banken. „Ik hoop dat ze de juiste mensen binnenhalen. Het gaan tenslotte om het kasteel.”

Het echtpaar bereidt zich nu voor op een ‘normaal’ leven. „We hebben een vrijstaande woning gekocht in Brakel. Ik denk dat we niet geschikt zijn voor een rijtjeshuis. We willen op vakantie en gaan de familie­banden aanhalen. En we moeten afkicken: het leven op Loevestein was net een sprookje.”