„Van hosanna naar kruisigt hem is een kleine stap”, zei Cohens voorganger Bos vorig jaar in Vrij Nederland. Hij kon het weten. Het ene moment nog uitgeroepen tot Man van het Jaar, enkele maanden later de risee van de natie, na onder meer een onthutsende nederlaag bij de Europese verkiezingen.Bos zette Cohen zelf op een voetstuk toen hij hem in maart voordroeg als zijn opvolger: „Cohen lijkt mij bij uitstek geschikt als volgende premier van Nederland. Ik heb heel veel vertrouwen in hem.”

Partijgenoten liepen met hun hoofd in de wolken. Een soort Obamakoorts maakte zich van hen meester. Cohen zou het land gaan verlossen van alle problemen. Een speciale Facebookgroep werd opgericht. Affiches werden gemaakt, T-shirts, petten en mokken bedrukt en een campagnelied gecomponeerd. Obama’s slogan ”Yes, we can” transformeerden Cohenadepten in ”Yes, we Cohen”.

De PvdA-lijsttrekker trapte onmiddellijk op de rem. Hij noemde de persoonsverheerlijking „knap overdreven.”

Zijn imago liep al snel verschillende deuken op. CDA en VVD hakten op Cohen in: hij zou te weinig economische kennis hebben om in deze tijd een goede premier te zijn. De PvdA’er maakte zelf ook enkele kardinale fouten. Allereerst zei hij een politietrainingsmissie in Afghanistan niet uit te sluiten, terwijl de PvdA-Tweede Kamerfractie juist enkele dagen daarvoor nog tegen een motie daarover van D66 en GroenLinks had gestemd. Inhoudelijk zat er nagenoeg geen verschil tussen Cohen en de fractie, maar in de beeldvorming leek de lijsttrekker te draaien –een verwijt dat zijn voorganger Bos in 2006 het premierschap had gekost.

Vervolgens liet de PvdA weten de in haar verkiezingsprogramma aangekondigde bezuinigingen met 10 miljard op te schroeven. Berekeningen van het CPB hadden aangetoond dat de PvdA-plannen onvoldoende waren om het begrotingstekort binnen de perken te brengen. Een paar dagen later maakte Cohen weer een aanpassing van het PvdA-program bekend: de partij ziet bij nader inzien toch af van een inkomensafhankelijke bijdrage voor een verblijf in het ziekenhuis. Hoon viel hem ten deel.

In debatten komt Cohen niet goed uit de verf. Als bestuurder is hij niet gewend aan kritiek. Hij reageert gepikeerd. Zijn dossierkennis laat te wensen over. Diverse keren viel hij al door de mand als interviewers hem vroegen naar concrete cijfers. Zijn eigen boodschap krijgt hij niet voor het voetlicht.

Het eerste tv-debat, zondag bij RTL, verloor de PvdA-lijsttrekker royaal. Een panel van commentatoren vond zelfs dat hij een „zielige” indruk maakte.

D66-leider Pechtold en GroenLinkslijsttrekker Halsema reageerden na afloop opgelucht op het verlies van hun grootste electorale concurrent. Pechtold stelde dat Cohen nog te veel burgemeester en te weinig politicus is. „Ik zie de worsteling van Cohen. Het is een omschakeling van jewelste.” Om er vilein aan toe te voegen: „Zijn tv-optredens maken duidelijk dat iets magisch kort kan zijn.”

refdag.nl/verkiezingen2010