”Enkeltje thuis. Wat het thuisfront moet weten als een zendeling terugkeert…”
Auteur: Neal Pirolo
Uitgeverij: Interserve Nederland, Amersfoort, 2002
ISBN 90 806460 2 4
Pagina’s: 164
Prijs: € 9,95. Een zendelinge had haar huis in de jungle opgeruimd. Ze bedoelde daarmee dat ze haar hangmat had opgevouwen en opgeborgen. Met de andere vrouwen uit het dorp had ze een laatste bad in de rivier genomen.

Een piloot had haar opgehaald en in vijftig minuten naar het hoofdkwartier van de zending gevlogen, waar ze al iets meer gemakken had, hoewel ze nog steeds in de jungle was. Om de hoofdstad te bereiken moest ze vervolgens de bus nemen. En nog geen achtenveertig uur later droeg ze weer westerse kleren en zat ze in een Londens hotel thee te drinken met een vriendin.

„Tot ver in de twintigste eeuw genoten zendelingen het ’voorrecht’ om per boot en per trein te reizen”, schrijft Neal Pirolo in zijn boek ”Enkeltje thuis”, waarin hij zich vooral richt tot het thuisfront. Wat deden zij tijdens die lange uren en dagen?

„Ze maakten een start met het proces van reïntegratie. Ze kregen de gelegenheid hun werk in een breder perspectief te plaatsen. Ze konden rustig over u nadenken en over wat hen in hun eigen land te wachten zou staan. Ze baden om wijsheid bij het vertellen van wat voor hen zo belangrijk was. Ze kwamen tot rust.”

Maar, vervolgt de auteur, „de huidige zendeling moet de afvaardiging van zijn thuisfrontcommissie met een verzorgd uiterlijk en een succesvolle glimlach tegemoet treden, terwijl hij afgepeigerd is en last heeft van een jetlag. Als hij echter de gelegenheid had gehad per schip te reizen, of als hij tussendoor een korte vakantie had kunnen nemen, dan was de overgang iets minder groot geweest en was de terugkeer misschien wat soepeler verlopen.”

Gewoon naar huis
Over de terugkeer van zendelingen is in het Nederlandse taalgebied nog niet zo veel verschenen. Een paar jaar geleden schreef ik de brochure ”Meer dan koffers pakken”, die vooral was bedoeld voor zendelingen en hun eventuele gezinsleden die weer terugkeerden naar hun ”patria”.

Een terugkeer die met recht meer is dan koffers pakken. Je vertrouwde vaderland is toch meer veranderd dan je denkt, en je bent zelf ook behoorlijk ’anders’ geworden. Vaak kom je terug met ambivalente gevoelens en je begint aan een proces van opnieuw wortelen in de Nederlandse samenleving.

Thuiskomen geeft altijd stress. En wie, volgens Pirolo, een houding heeft van ”Er is niets aan de hand, ik ga gewoon naar huis” bemoeilijkt het proces van aanpassing. „Terugkeer is de meest kritieke fase in het leven van een zendeling”, merkt de schrijver ergens op.

Het is belangrijk dat zendingsorganisaties en thuisfrontcommissies hun verantwoordelijkheid verstaan om samen met de terugkerende zendelingen te werken aan een goed ’terugkeerklimaat’. Het is in feite de afwerking van de uitzending.

In zijn voorwoord geeft Henk Blom, internationaal directeur van Interserve, aan dat met de vertaling van het boek -de oorspronkelijke titel is ”The Reentry Team, Caring for Your Returning Missionaries”- hopelijk een bijdrage wordt geleverd tot een beter begrip voor de problemen en emoties waar velen doorheen gaan bij terugkeer naar eigen land. Het boek heeft duidelijk een meerwaarde doordat een groot deel ervan is gebaseerd op verhalen van teruggekeerde zendelingen.

Een enkele keer bekruipt me bij het lezen het gevoel dat we met onze Hollandse nuchterheid soms net iets anders in deze problematiek staan dan de Amerikaanse auteur. En wellicht is de positie van de zendingsorganisatie en de thuisfrontcommissie bij de ”geloofszendingen” een wat andere dan bij de ”kerkelijke zendingen”. Deze opmerkingen doen echter niets af van de waarde van deze uitgave.

In een hoofdstuk over de bijbelse basis verwijst Pirolo naar Paulus en Barnabas. Ze worden uitgezonden vanuit Antiochië. „De manier waarop deze gemeente haar zendelingen uitzond, getuigt van wijsheid. Ze wist echter ook wat ervoor nodig was om hen bij thuiskomst goed op te vangen!”

Op een gemeentebijeenkomst verhalen ze van de grote dingen die God met hen gedaan had. En volgens Handelingen 15 werden ze ook weer volop ingeschakeld in het werk in de gemeente.

Eens zendeling, altijd zendeling. En is het zendingsveld alleen overzee?