Het recent verschenen boek van drs. P. L. Rouwendal, ”Dr. C. Steenblok”, heb ik, zelf gediagnosticeerd met asperger, onmiddellijk aangeschaft en gelezen. Zoals ik wel verwachtte, roept het boek reacties op. L. M. P. Scholten (RD van vrijdag) vindt dat het boek zo niet had mogen verschijnen. Rouwendal reageerde maandag op deze pagina.Scholten is bang dat dr. Steenblok minder serieus genomen wordt, nu dit vermoeden is uitgesproken. De theologische doordenking van roeping en aanbod van genade door dr. Steenblok zal verklaard worden uit een ziekelijke neiging van een man met een ernstige psychische stoornis, vreest hij.

Deze angst lijkt mij onterecht. Immers is de kennis van autisme en het syndroom van Asperger het laatste decennium zodanig toegenomen dat het zonder meer mogelijk moet zijn om intellectuele capaciteiten en wetenschappelijke prestaties van personen bekend met het syndroom van Asperger te scheiden van hun tekorten zoals gebrek aan wederkerigheid, gebrek aan invoelingsvermogen en rigiditeit, om maar wat te noemen.

Terecht noemt Rouwendal een aantal vooraanstaande personen die vermoedelijk asperger hadden, van wie de capaciteiten door niemand betwijfeld worden. Degenen die dr. Steenblok niet serieus (meer) nemen, zijn denk ik degenen die dr. Steenblok al eerder niet serieus namen en menen nu een extra stok gevonden te hebben om de hond te slaan.

Wie zijn geholpen met de voorzichtige conclusies van dit nieuwe boek? Degenen die worstelen met de discrepantie tussen enerzijds het pal staan voor de waarheid en anderzijds het voor de meeste mensen onverklaarbare gedrag van dr. Steenblok. De discrepantie ook tussen rigide theologische artikelen en milde, gunnende prediking.

Let wel, ik spreek over gedrag, niet over karakter. Iedereen, met of zonder asperger, heeft andere karaktereigenschappen. Het veroordelen van het conflict van 1953 als zijnde ontstaan uit botsende karaktereigenschappen van predikanten is dus voor deze discussie irrelevant.

Als onverklaarbaar gedrag verklaarbaar wordt, moet dat juist leiden tot meer begrip en het beter kunnen scheiden van personen en zaken. Wie dat kan, toont juist meer respect voor het leven en het werk van dr. Steenblok. Asperger is geen psychiatrisch ziektebeeld, maar een prikkelverwerkingsstoornis waardoor informatie op een andere manier wordt verwerkt door de hersenen, wat tot afwijkend gedrag leidt. Recent onderzoek heeft onder andere aangetoond dat er gendeficiënties aanwezig zijn en afwijkingen in de witte hersenstof.

Vaak wordt gesproken over het syndroom van Asperger als een milde vorm van autisme. Dat wordt bestreden, onder anderen door prof. dr. R. J. van der Gaag, een autoriteit op het gebied van autisme. Het autisme is niet mild, maar het wordt gecompenseerd door een hoog IQ. Juist omdat zij intelligent zijn, hebben zij meer last van hun anders-zijn en hun vaak verborgen angsten.

Ik heb, in tegenstelling tot Scholten, dr. Steenblok niet gekend. Niettemin, als ik het boek van Rouwendal lees en dat combineer met mijn kennis van en ervaring met autisme, ben ik ervan overtuigd dat dr. Steenblok autistische kenmerken had. Mijn herkenning is wel erg groot.

Zorgt dat er nu voor dat ik mij afkeer van zijn visies en standpunten? Nee, want ik ben ervan overtuigd dat hij een diep theologisch inzicht had. En dat niet alleen als hersenwijsheid, maar zeker ook op geestelijk gebied. Maar dat neemt niet weg dat het beschreven gedrag wijst op autisme. Daar moeten we eerlijk in zijn.

Ten slotte, wat mij diep trof in het boek van Rouwendal is dat hij gewag maakte van het feit dat de genadestaat van dr. Steenblok verdacht gehouden werd omdat hij daar op een zakelijke manier over praatte. Het is voor iedereen een uitgemaakte zaak dat de Heere ook werkt in de harten van verstandelijk beperkten. Maar als gedrag van verder intelligente en normaal uitziende mensen als vreemd wordt ervaren, is dat kennelijk aanleiding tot dergelijke schandelijke verdachtmakingen.

De auteur is ondernemer, lid van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en heeft de diagnose syndroom van Asperger.