Historie snuiven in Zwolle

Zwolle herbergde mannen als Thomas a Kempis, Willem van Oranje en Johan Rudolf Thorbecke. Het centrum kent nog verrassend veel monumentale gebouwen die aan hen en de lokale historie herinneren.

tekst Bert Monster
18 May 2010 13:47Gewijzigd op 14 November 2020 10:34
beeld RD, Henk Visscher
beeld RD, Henk Visscher

Kloppend hart van de Overijsselse hoofdstad is het Grote Kerkplein. De eerste zonnestralen van het voorjaar lokken veel mensen naar de gezellige terrasjes. Een straatkrantverkoper –grijns op het gezicht– heeft een goede dag.Hoog boven de krioelende mensenmassa torenen de drie beuken van de majestueuze Grote of Sint-Michaëlskerk. Een toren kent het bedehuis niet. Het originele exemplaar, dat qua hoogte kon wedijveren met de dom van Utrecht, brandde in de zeventiende eeuw grotendeels af na blikseminslag en stortte later helemaal in.

Schavot

De Korte Ademhalingssteeg geeft kernachtig weer hoe zwaar het voor iemand als Albert Wetterman moet zijn geweest om van het stadhuis naar het Grote Kerkplein te lopen voor de terechtstelling. De moordenaar van zijn vrouw was op 7 juli 1837 de laatste persoon die in Overijssel in vredestijd door de officiële autoriteiten ter dood werd gebracht.

Als de ongelukkige op weg naar het schavot naar links keek, zag hij in de muur van de Grote Kerk een steen met daarop de beeltenis van Abraham en daaronder Christus, geflankeerd door Petrus en Johannes. De vertaling van de Latijnse tekst luidt: ”Een plaats als dit huis verschaft het loon van het leven, komt!”

Achter het stadhuis, langs de Fratersteeg, biedt een trap toegang tot een nauwelijks opvallende kelder die de naam heeft de langste van Zwolle te zijn. Het is de kelder van het zogeheten Domus Pauperum Scolarum, een kostschool voor arme studenten die in het gebouw gratis onderdak kregen bij de moderne devoten.

De spirituele beweging van soberheid binnen de middeleeuwse Rooms-Katholieke Kerk is later ook van invloed geweest op Thomas a Kempis, die in 1471 in Zwolle overleed.

Zwolle kent nog een serie straatnamen die herinneren aan de tijd van voor de Reformatie. Eentje ervan is de Papenstraat, genoemd naar het huis waarin tot 1580 de pastoor woonde. In dat jaar verliet als gevolg van de Reformatie de laatste pastoor, Henricus Fockingh, de Grote of Sint-Michaëlskerk.

In dezelfde straat woonde tot 1417 de pedagoog Joan Cele, die rector was van de Zwolse Latijnse school. De stadsschool werd onder zijn leiding beroemd in West-Europa en gold als voorloper van het huidige gymnasium.

Sassenpoort

De zon schittert op het wateroppervlak van de stadsgracht, even voorbij Museum de Fundatie. Knoestige oude bomen wortelen in het voormalige bolwerk De Suikerberg alsof ze nooit meer zullen wijken. Het is een van de vestingwerken die in 1621 om de stadsmuur werden aangelegd.

De Sassenpoort, onderdeel van die stadsmuur, is door zijn karakteristieke hoge vorm het trotse symbool van de stad Zwolle. Hij herinnert aan het beleg van de stad in april 1524. De hertog van Gelre, Karel, wilde Zwolle heroveren omdat het zich aan zijn gezag wilde onttrekken. Zodra de hertog met zijn manschappen tussen de Binnen- en de Buitensassenpoort was, werden de valhekken van beide poorten snel neergelaten. Karel zat hopeloos in de val.

In het gebied achter de poort wacht een recenter stukje Zwolse historie. Voorbij een paar steegjes ligt aan de rechterkant de Waalse kerk, die door uit Frankrijk gevluchte hugenoten werd gebruikt. Aan de overkant schettert rauwe muziek uit een radio. Bouwvakkers brullen mee. Het contrast met de Hebreeuwse tekst op de gevelsteen van de synagoge aan de overkant is schril: ”Mijn huis zal een bedehuis genoemd worden voor alle volken” (Jesaja 56:7).

De Voorstraat biedt een doorkijkje naar de achterkant van het Stedelijk Museum. De groene tuin vormt één geheel met het erachter gelegen Drostenhuis, dat als woning voor de stadhouders van Overijssel diende. Willem van Oranje overnachtte in 1572 in dit huis toen hij onderweg was van het Duitse Dillenburg naar Holland.

Thorbecke

Aan de noordkant van Zwolle is de stadsmuur, die eind vijftiende eeuw werd gebouwd, nog intact. Vanaf die plek is een korte oversteek van de gracht de moeite waard. Op nummer 11 van de Thorbeckegracht ligt het geboortehuis van Johan Rudolph Thorbecke, de liberale staatsman van de Grondwetsherzieningen in 1848 en de man die later nog drie keer minister-president was.

www.vvvzwolle.nl


Blauwvingers

Zwollenaren worden ook wel Blauwvingers genoemd. Die benaming stamt uit de middeleeuwen, toen de stad Zwolle een klokkenspel aan rivaal Kampen verkocht. Kampen betaalde met de kleinste munteenheid, een wagenvracht duiten. De inwoners van Zwolle telden al het kopergeld na en hielden er blauwe vingers aan over. Zwolse Blauwvingerkoekjes zijn een regionale lekkernij. De plaatselijke VVV heeft er een recept voor uitgegeven.

Ingrediënten

200 gram boter, 175 gram basterdsuiker, 1 mespunt zout, 1 theelepel vanillesuiker, 1 ei, 200 gram bloem, 25 gram hazelnoten, boter, 50 gram poedersuiker, 1 eetlepel cacao, 1 eetlepel water.

Bereidingswijze

Roer de boter zacht. Doe de basterdsuiker, het zout, de vanillesuiker en het ei erbij en meng het. Zeef de bloem in gedeelten boven de kom en schep de bloem door het boter-suikermengsel. Hak de hazelnoten fijn en schep ze door het deeg. Vet de bakplaat in. Doe het deeg in een spuitzak met een grote kartelmond en spuit reepjes deeg van circa 9 centimeter lang met een tussenruimte van 3 centimeter op de bakplaat. Plaats de bakplaat in het midden van een voorverwarmde oven (175 graden) en bak de koekjes in 15 minuten goudbruin. Laat ze afkoelen. Zeef intussen de poedersuiker met de cacao boven een kommetje en voeg er druppelsgewijs 1 eetlepel water aan toe. Roer tot er een glanzend chocoladepapje ontstaat en breng met een keukenkwastje aan één kant van de koekjes chocolade aan in de vorm van een vingernagel.


Triptips

Doepark Nooterhof/Earthship: educatief park als toonbeeld van duurzaam bouwen met vlinder- en bijentuin, kruidentuin, waterspeeltuin, knuppelpad en bijzonder Theehuis.
www.doeparknooterhof.nl

Historische wandeling ”Sporen van Blauwvingers” langs de highlights van Zwolle.
www.vvvzwolle.nl

Museum de Fundatie, met onder meer de nieuwste ontdekking van een Van Gogh: ”De molen Le blute-fin” uit 1886.
www.museumdefundatie.nl

Stedelijk Museum Zwolle: aangeklede stijlkamers met in het moderne gedeelte van het museum wisselende tentoonstellingen.
www.stedelijkmuseumzwolle.nl

Hiawatha Actief: groepsuitjes met collega’s, vrienden en familie. Tot de mogelijkheden behoren gps-wandelingen door de stad en steppen door het centrum of het park.
www.hiawatha-actief.nl

Zwolle vanuit de Fietsjoefietstaxi: rondrit langs de mooiste plekjes van Zwolle.
www.fietstaxizwolle.nl

Culinaire stadswandeling door Zwolle onder leiding van een ervaren gids. Onderweg krijgen deelnemers in dertien verschillende restaurants allerlei bijzondere gerechtjes voorgeschoteld.
www.proefdepureprovincie.nl

Bezoek aan de Sint-Michaëlskerk met de fraaie kansel en het door organisten geprezen Schnitgerorgel.
www.grotekerkzwolle.nl

Permanente tentoonstelling in de 19e-eeuwse synagoge over het Joodse leven in en om Zwolle.
www.judaica-zwolle.nl

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer