Dat onze CO2-uitstoot verminderd moet worden, is helder. Daar hebben we ons als land in Kyoto toe verplicht. Het belangrijkste en allereerste wat we daarvoor moeten doen is: energie besparen. Want met slimme oplossingen valt onze CO2-uitstoot een heel eind te reduceren.Bovendien moeten we investeren in de ontwikkeling en opschaling van duurzame energie. Rond de eeuwwisseling is het dan misschien mogelijk om alleen nog duurzaam opgewekte energie te gebruiken.

Maar voordat het zover is, moeten we andere manier bedenken om onze CO2-uitstoot te verminderen. CO2-opslag, zoals gepland staat in Barendrecht, komt daarbij in beeld.

Het is bewezen dat CO2-opslag veilig is. In de Verenigde Staten, Noorwegen en Australië wordt het broeikasgas al volop opgeslagen in lege gasvelden. Zonder problemen. Honderden jaren zaten die velden vol met gas en is er niets ontsnapt. Er is geen enkele reden waarom gas niet en CO2 wel uit zo’n veld zou vrijkomen.

Alleen op de plek waar het CO2 het gasveld wordt ingepompt, bij de boorput, zou in theorie lekkage kunnen optreden. Maar dat is uitermate onwaarschijnlijk. We hebben tientallen jaren ervaring met het aanleggen van boorputten, op land en in zee. Die putten lekken niet.

Applaus

Maar gasveld en boorput mogen veilig zijn – de onrust onder de bevolking is er niet mee weggenomen. Veel inwoners vragen zich af of de leidingen waarmee het CO2 wordt getransporteerd wel veilig zijn. Televisieprogramma Zembla kaartte deze kwestie onlangs aan, waarna het onderwerp in de Tweede Kamer aan de orde werd gesteld.

Mijns inziens is er geen reden voor ongerustheid. Bij het leggen van de leidingen in betonnen bakken, in leidingstraten zoals we die al kennen in de Rijnmond, is er geen reëel gevaar dat ze beschadigd worden.

Vergeet niet: er wordt al vijf, zes jaar CO2 door leidingen in de Randstad getransporteerd, bijvoorbeeld van Pernis naar het Westland. De paprika’s in de kassen daar groeien er als kool op. Toen koningin Beatrix die installatie opende in 2005 was er groot applaus. Dat er nu zo veel zorg is, is verbazingwekkend.

Serieus

CO2 is niet ontplofbaar, aardgas wel. Toch ligt de aanleg van buizen voor CO2-transport duidelijk gevoeliger dan regulier gastransport.

Hoe onterecht sommige angsten ook mogen zijn, beleidsmakers en industrie moeten ze zonder meer serieus nemen. Net als het produceren van aardgas is het opslaan van CO2 onder een woonwijk absoluut mogelijk, maar de veiligheid moet ook in de perceptie van het lokale bestuur en het publiek kunnen worden gegarandeerd.

Dus moeten beleidsmakers met een helder verhaal komen. Niet alleen over die veiligheid, maar ook over nut en noodzaak en de keuze van de locatie.

CO2-belasting

De meer fundamentele discussie rond CO2-opslag zou mijns inziens vooral moeten gaan over de financiële aspecten ervan. Want we mogen ons dan nationaal gecommitteerd hebben aan een bepaalde CO2-reductie, de grote vraag is: Hoeveel hebben we daar precies voor over?

De prijs voor een ton CO2-uitstoot bedraagt nu zo’n 14 euro. CO2 afvangen, transporteren en opslaan kost zo’n 60 à 70 euro per ton. Zolang het prijsverschil zo groot is, is opslaan geen economisch gezonde optie.

Gaat de overheid het verschil bijpassen? Berekent de industrie het door in de prijs van elektriciteit? Voert de staat een CO2-belasting in?

Misschien is de klimaatdoelstelling voor de overheid belangrijker dan economische overwegingen, maar dan stuit ze wel op ingrijpende financiële keuzes. Die moeten transparant gemaakt worden voor de burger.

Daar zouden we het écht over moeten hebben.

Prof. drs. Rien Herber is hoogleraar geo energy aan de Rijksuniversiteit Groningen.