Inpakken en wegwezen uit Uruzgan
Hij weet wanneer zijn klus begint, maar niet wanneer die eindigt. Brigadegeneraal Jan Broeks is vanaf 1 augustus verantwoordelijk voor de terugtrekking van de Nederlandse militairen uit Uruzgan. „De enige zekerheid is onzekerheid.”
Sinds januari van dit jaar is Broeks de commandant van de Redeployment Task Force (RDTF), zeg maar de inpak- en verhuisploeg van Defensie. Deze dagen oefent de RDTF op de Veluwe in het verzamelen van spullen, het rijden in konvooien en het afslaan van aanvallen. Na de zomer gaat de eenheid aan de slag in het zuiden van Afghanistan.Omdat nog steeds niet bekend is welk land de leidende rol van Nederland in Uruzgan overneemt, is er voor Broeks en de zijnen nog veel onzeker. Wat neemt de opvolger over, hoe lang duurt de terugtrekking, wat kost die uiteindelijk en hoeveel militairen zijn ervoor nodig? „De enige zekerheid die we hebben, is onzekerheid”, zegt Broeks op zijn hoofdkwartier in de Simon Stevinkazerne in Ede. „We gaan uit van het ergste scenario, dus dat we vrij weinig kunnen overdragen en de kampen voor een groot deel moeten afbreken. In dat geval hebben we ongeveer 1400 militairen nodig.”
De krijgsmacht heeft twee kampen in Uruzgan: Camp Hadrian bij Deh Rahwod en Kamp Holland bij Tarin Kowt. Voor afbraak van de eerste verwacht Broeks ruim twee maanden nodig te hebben. Het ontmantelen van Kamp Holland vraagt vier tot vijf maanden. Er bevinden zich ruim 4000 containers en 600 jeeps, vrachtwagens, pantserwagens, rupsvoertuigen en bouwmachines in het gebied. Bij elkaar een file van 3 kilometer. Alle inventaris, van eenvoudige zaklamp tot een compleet ingericht ziekenhuis, moet worden ingepakt en vervoerd.
Al zijn er ook spullen die na vier jaar Afghaanse woestijn rijp zijn voor de schroot. De restwaarde en de verwachte levensduur staan niet meer in verhouding tot de hoge transportkosten van het materieel. Bijvoorbeeld de YPR-rupsvoertuigen met 25 mm snelvuurkanon. Het spul is verouderd en in Nederland staat de opvolger al klaar. Weggeven aan het Afghaanse leger is een mogelijke optie. Al zullen volgens Broeks de Amerikanen wel bezwaar maken tegen een dergelijke schenking.
Weet Broeks hoe het zit met de 750 gepantserde woon- en werkcontainers die speciaal voor de missie in Duitsland zijn gekocht? „Ik hoop dat die daar kunnen blijven. Als we die allemaal terug moeten halen, zal de terugtrekking tot ver in 2011 doorlopen. Dat is een enorme klus.”
Wapensystemen en gevoelig materieel zoals radio’s en nachtzichtkijkers gaan per vrachtvliegtuig naar Nederland. Over de weg, zo bleek ook bij de aanvoer, kan veel verdwijnen. Vliegen is wel aanzienlijk duurder. Probleem is ook nog dat vanwege de verharding van de landingsbaan in Tarin Kowt daar van juni tot december 2010 geen grote vliegtuigen kunnen landen. „We kunnen alles inpakken en klaarzetten en het dan in 2011 uitvliegen. Qua kosten zou dat een efficiënte manier zijn.”
Konvooien moeten over de enige geasfalteerde weg in het gebied: de 180 kilometer lange ‘highway’ van Tarin Kowt naar Kandahar. Een stuk van ongeveer 40 kilometer is berucht vanwege aanslagen en bermbommen. „We zijn op het ergste voorbereid”, zegt Broeks. In het verleden ‘kochten’ de NAVO-troepen bescherming bij warlord Matiullah Khan. Volgens Australische media ving hij 1700 dollar per truck. Per maand passeerden er een slordige 200. Broeks „kan zich niet voorstellen” dat Nederland Khan betaalde. „Ik ben het niet van plan.”
Opvallend is dat de generaal de mannen en vrouwen van de RDTF wijst op correcte kleding en uiterlijk vertoon. „Als wij er straks in Uruzgan als een plunjebaal bijlopen, is dat het laatste beeld dat Afghanen van de Nederlanders hebben.” Broeks rekent zelf met een verblijf in het zuiden van Afghanistan tot uiterlijk 1 mei 2011. Dan zal hij als laatste Nederlander „het licht uitdoen.”