Eigen bijdrage
Dat de meeste politieke partijen zich wijselijk op de vlakte zouden houden, nadat de werkgroepen Brede Heroverwegingen vorige week hun bezuinigsvoorstellen presenteerden, lag in deze verkiezingstijd wel in de rede. Toch stelt de halfslachtige manier waarop zij zich tot dusver over die voorstellen uitspraken teleur.
Dat geldt bijvoorbeeld voor hun reacties op het voorstel om het eigen risico in de zorg, de zorgkosten die de patiënt zelf voor zijn rekening moet nemen, te verhogen van de huidige 165 naar 775 euro. Met deze maatregel zou 3,8 miljard euro zijn te besparen op een gewenste bezuiniging voor de zorg die in totaal 10 miljard euro bedraagt.De ChristenUnie en de PvdA, twee partijen die hun verkiezingsprogramma’s na de werkgroepen presenteerden, lieten deze week weten een stijging van het eigen risico te willen koppelen aan het inkomen en nuanceerden daarmee het boude bezuinigingsvoorstel. De SP reageerde met de wens de eigen bijdrage af te schaffen en de zorgkosten alleen nog via inkomensafhankelijke premies op te brengen. De partij verwees het bezuinigingsvoorstel daarmee als enige naar de prullenbak.
De VVD en D66 zien een hogere eigen bijdrage wel zitten, maar niet in de orde van grootte die de werkgroep voorstelt. De overige partijen, het CDA voorop, hielden hun kruit droog.
De vraag die zodoende blijft hangen, is of met de beoogde maatregel wel substantiële besparingen zijn te realiseren. Gegeven de ingrijpende aard van het bezuinigingsvoorstel is dat een reële vraag, die vermoedelijk moet worden beantwoord met nee.
Zo is er weinig fantasie voor nodig om te voorzien dat burgers bij een fikse verhoging van de eigen bijdrage massaal aanvullende verzekeringen gaan afsluiten. Als de met elkaar concurrerende zorgverzekeraars daarop vervolgens achter elkaar collectiviteitskortingen gaan aanbieden, wordt de zorgvraag niet afgeremd en schiet de maatregel zijn doel voorbij.
En wie zijn al die patiënten die straks door jaarlijks 775 euro aan zorgkosten zelf te betalen 3,8 miljard op de zorg gaan besparen? Dat bedrag wordt alleen bereikt als ruim 6 miljoen mensen daarvoor kiezen; maar de kans op zo’n groot aantal lijkt niet erg reëel.
Kwaad kan zo’n maatregel evenwel volop aanrichten. Bijvoorbeeld onder chronisch zieken en gehandicapten die zonder aanvullende regeling straks jaarlijks 775 in plaats van 165 euro kwijt zijn aan zorgkosten en voor wie aanvullend bijverzekeren een stuk prijziger zal zijn.
Wie dergelijke schaduwkanten aan dit voorstel de afgelopen week ook belichtten; politici vrijwel niet. Zij lieten de ambtelijke luchtballon vrijelijk zweven. Dat is een gemiste kans.
Een onlangs vertrokken wethouder van een van de grote steden die jarenlang te maken had met de versobering van de AWBZ klaagt vandaag in deze krant dat kabinetten fundamentele debatten over de financiering van de zorg doorlopend voor zich uitschuiven, waardoor slechts kortzichtige centendiscussies resteren.
Als de voortekenen niet bedriegen, voltrekt dat scenario zich straks rond de verhoging van de eigen bijdrage opnieuw.
