„Offshore trekt scheepsbouw uit het slop”
De scheepsbouwmarkt begint weer op gang te komen en de eerste offertes zijn de deur uit. Orders blijven echter nog uit, maar volgens directeur Martin Bloem van Scheepsbouw Nederland gaat in de offshore het eerste schaap over de dam. Vijf vragen aan de voorman van de brancheorganisatie voor de scheepsbouwsector.
Na de tropenjaren tussen 2003 en 2008 was het in 2008 ineens over met de groei, door de economische crisis. U spreekt van een bloedbad, vooral in de Duitse containervaart?„Ja, dat is het zeker, met name in de vrachtmarkt. Er wordt veel te veel bijgebouwd en de vraag is weggevallen. In de containervaart was het daarbij echt drama. Kijk maar naar de Duitse scheepswerven. Duitsland heeft een derde van de containervloot van de wereld en ook de bouw van containerschepen is daar groot. Van financiers tot rederijen, van handelshuizen tot werven en de toeleveringsindustrie, het viel als een kaartenhuis in elkaar.”
Wat doet dat met de Nederlandse scheepswerven?
„De Nederlandse scheepswerven worden minder hard geraakt dan bijvoorbeeld de werven in Duitsland. In Nederland worden veel specialistische scheepstypen gebouwd, zoals baggerschepen, jachten, kleine werkschepen en schepen die in de offshore worden gebruikt. Nederlandse bedrijven hadden gelukkig jaren eerder al geïnvesteerd in technologie en het maken van specialistische schepen. Dat is onze redding nu.”
Gaat de crisis daarmee voorbij aan de Nederlandse scheepswerven?
„Nee, ook in Nederland is de crisis voelbaar en blijven er orders uit. De markt begint wel te zoemen en er worden massaal offertes aangevraagd, maar er komen nog te weinig orders uit. En dat moet niet te lang meer duren. In de komende drie tot vier maanden moeten wel weer orders binnenkomen. De offshore is daarbij waarschijnlijk het eerste schaap over de dam. Ook in de typisch Nederlandse kleine handelsvaart ontstaat nieuwe vraag.”
De Nederlandse werven worden volgens u door buitenlandse concurrenten ondermijnd. Wat is volgens u het antwoord?
„Een paar van de scheepswerven zouden zonder staatssteun zeker omvallen. Buitengewoon vervelend, maar wel nodig om de concurrentie weer eerlijk te maken. Ik heb het dan over werven in bijvoorbeeld Spanje. In Nederland zijn er nog geen faillissementen, maar als dit zo doorgaat, kan dat natuurlijk niet uitblijven. Ik verwacht dat er in Duitsland nog grote faillissementen gaan komen.”
Toch pleit ook u voor een garantieregeling vanuit de overheid voor de Nederlandse werven. Hoe zit dat?
„In Nederland is er minimale staatssteun, allemaal conform de Europese voorwaarden. De regeling die wij bepleiten, gaat over de bouw van schepen, waarbij de overheid garant staat als er schade ontstaat door bijvoorbeeld faillissement. De regeling ligt nu ter beoordeling in Brussel. Daar verwacht ik op korte termijn uitsluitsel over.”