Het is moeilijk op deze verschrikkelijke kruising om je aan de gevoelens van wanhoop en machteloosheid te onttrekken. Miljoenen mensen in de wereld hebben met hart en ziel gevochten om geweld in Irak te voorkomen. Nu de bommen vallen, wordt er onvermijdelijk een diep en emotioneel gat geopend.

Velen zullen bidden. Anderen zullen simpelweg de feiten bespreken. Tallozen zullen de straat op blijven gaan. Maar allen zullen ze zich zorgen maken over de mate van de vernietiging en de reikwijdte van de gevolgen daarvan.

Dieptepunten
We hebben eerder donkere tijden beleefd: slavernij, de holocaust, de Vietnamoorlog. De onmenselijkheid van mensen tegenover medemensen moet niet onderschat worden. In de strijd tegen de apartheid waren er tijden dat de samenleving ten onder leek te gaan.

Zuid-Afrika rouwde in 1993 om de vermoorde Chris Hani, de alom populaire leider van wie velen dachten dat hij Nelson Mandela zou opvolgen als leider van het African National Congress (ANC). Zuid-Afrika was in de ban van het geweld. De constitutionele onderhandelingen tussen het ANC en de National Party werden zodanig verbroken, dat hervatting welhaast onmogelijk scheen. Dit was het dieptepunt van onze strijd. Maar het geloof zegevierde, evenals de morele kracht van de gemiddelde mens om het goede te doen. Daarmee kwam de apartheid ten einde.

In het huidige moment van diepe pijn om de oorlog is het belangrijk om de redenen tot hoop en trots te zien, zowel in de Verenigde Staten als over de hele wereld. Nooit eerder in de geschiedenis waren we getuige van zo’n golf van tegenstand van gewone mensen over de hele wereld, zelfs voordat de oorlog begonnen was. Miljoenen protesteerden. Deze leer van moraal, waarin het volk het voortouw neemt, moet gehandhaafd worden.

Talloze naties, waarvan er velen tamelijk verarmd zijn, luisterden naar de meerderheid van stemmen van hun eigen burgers om zich tegen een oorlog te verzetten. Deze regeringen kozen er niet voor om de grote bedragen die hun aangeboden werden om de militaire operatie te steunen, aan te nemen. In plaats daarvan kozen ze ervoor om de sentimenten van hun burgers serieus te nemen. In deze context was dit een grote stap voorwaarts in de democratie.

Genezing
Een eerste stap naar persoonlijke genezing is het erkennen van de diepte van de verwoesting die velen van ons voelen. We moeten niet doen voorkomen alsof die niet bestaat. Maar we moeten ook vooruit kijken. De krachten die recent gemobiliseerd werden, moeten we niet verspillen. Ze moeten gekanaliseerd en verbreed worden.

Dit is het begin en niet het einde van verhoogde waakzaamheid. In een oorlogssituatie is de dreiging voor burgerlijke vrijheden het grootst. We moeten het recht tot protest niet smoren in de druk van het patriottisme. De aandacht in de wereld heeft zich in de afgelopen maanden gericht op de wens tot een diplomatieke, door de Verenigde Naties gearrangeerde oplossing. Wanneer we blijvende vrede en veiligheid in het Midden-Oosten voorstaan, wanneer we enige kracht en waarde willen geven aan internationaal recht, moeten we beginnen te eisen dat VN-resoluties door alle landen uniform worden nageleefd. We moeten in eerste instantie onze energie daarop richten.

In Irak moeten we erop toezien dat de beloften van een werkelijk functionerende democratie worden nageleefd, dat de dure en langdurige belofte van herbouw wordt volvoerd.

Aartsbisschop Desmond Tutu won in 1984 de Nobelprijs voor de vrede voor zijn strijd tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Ian Urbina is een van de redacteuren van het Middle East Research and Information Project in Washington.