Seizoen van vrije dagen in aantocht
Het seizoen van de vrije dagen komt er weer aan. Werknemers hebben recht op vakantie – maar hoe lang en wanneer, dat verschilt per branche.
Voor veel mensen begint het seizoen van de vrije dagen met een aantal feestdagen waarop niet gewerkt hoeft te worden in april en mei. Wellicht volgt er nog een vakantieweek tussendoor – en als afsluiting een zomervakantie in juli of augustus van twee of drie aaneengesloten weken vrij. Heerlijk, na een periode van werken een poosje uitrusten. Dit is ook gezond en nodig. De boog kan niet altijd gespannen staan. Het is goed om te ontspannen en nieuwe energie op te doen.Wettelijke regelingen
Werknemers hebben recht op vakantie. Dit is vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek. Het minimumaantal vakantiedagen bedraagt viermaal de arbeidsduur per week. Voor fulltimemedewerkers komt dit neer op twintig vakantiedagen per jaar. Naast dit basisaantal kunnen extra dagen worden afgesproken.
In veel cao’s is het aantal vakantiedagen op 24 of 25 dagen per jaar vastgesteld. Het totaal aantal vrije dagen per jaar verschilt sterk per branche. Sommige bedrijfstakken kennen een fors aantal roostervrije dagen (atv-dagen), andere branches kennen seniorendagen of extra dagen voor werknemers die langere tijd in dienst zijn. Kortom, het totale aantal vrije dagen kan per werknemer sterk verschillen, de basis is in ieder geval twintig vrije dagen per kalenderjaar.
In de cao of arbeidsovereenkomst kan zijn bepaald wanneer de vakantiedagen worden opgenomen. Algemeen bekend is de term ”bouwvak”. De werkgever wijst een aantal weken aan waarin het bedrijf wordt gesloten en alle werknemers vakantie opnemen.
Indien er geen schriftelijke regeling is, dan geldt het volgende uitgangspunt: De vakantie wordt vastgesteld conform de wens van de werknemer, tenzij zwaarwegende redenen zich hiertegen verzetten. Dit betekent dat de werknemer mag aangeven welke weken hij vakantie wil opnemen. De werkgever gaat hiermee akkoord, tenzij dit niet mogelijk is.
Komt de bedrijfsvoering in gevaar, dan kan de werkgever een vakantieverzoek afwijzen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer in een bepaalde week al veel medewerkers vakantie hebben.
In deze situatie beslist de werkgever dat er in de gewenste weken geen vakantie opgenomen kan worden. Overigens moet de werkgever dit wel binnen twee weken na de aanvraag bekendmaken.
Feestdagen
Behalve vakantiedagen kennen we ook feestdagen. Nederland heeft de volgende erkende feestdagen: Kerst, Nieuwjaarsdag, Goede Vrijdag, Pasen, Koninginnedag, Bevrijdingsdag, Hemelvaartsdag en Pinksteren. Deze feestdagen zijn echter niet vanzelfsprekend ook vrije dagen. Of een werknemer recht heeft op een doorbetaalde vrije dag, is afhankelijk van de afspraken die hierover zijn gemaakt in de arbeidsovereenkomst of in de cao.
Lustrumjaar
Bij koninklijk besluit is uitgeroepen dat 5 mei een nationale feestdag is. Echter, ook hiervoor geldt dat het niet vanzelfsprekend geldt als een doorbetaalde vrije dag. In diverse cao’s is opgenomen dat 5 mei in een lustrumjaar als feestdag wordt aangemerkt en dat een werknemer recht heeft op een vrije dag met behoud van loon.
Moet er op 5 mei dan toch worden gewerkt, dan geldt er waarschijnlijk een toeslag. Valt u echter niet onder een cao en is er in uw arbeidsovereenkomst niets geregeld, dan beslist de werkgever of u op 5 mei wel of niet moet werken.
Kortom, check de cao of arbeidsovereenkomst voor het aantal vrije dagen per jaar.
De auteur is werkzaam bij de RMU als juridisch medewerker individuele belangenbehartiging.