Dit onderzoekend winkelen wordt mysterieshopping genoemd. Het waaide over uit Amerika en krijgt in Europa en Nederland steeds meer voet aan de grond.Klantvriendelijkheid blijkt, zo laat men hiermee merken, belangrijk. Meer en meer bedrijven willen blijkbaar daarin kritisch zijn naar zichzelf.

Je kunt de vraag stellen wat bedrijven vooral motiveert om dit te doen. Gaat het om grotere winsten? Gaat het erom de klanten, die medemensen zijn, echt goed van dienst te zijn? Of is bovenal het verlangen het beste product te leveren?

Het treft me dat bedrijven hierin zo nuchter, praktisch en kritisch durven laten kijken naar zichzelf. Daarbij: Het gaat blijkbaar niet alleen om het product, maar ook hoe dat aan de man en vrouw gebracht moet worden.

Als men deze moeite wil nemen voor het verhandelen van –zogezegd– het dagelijks brood, hoeveel moeite willen wij in de kerken doen voor –met eerbied gesproken– het verhandelen van geestelijk brood? Dit laatste brood is immers belangrijker voor mensen dan al het materiële.

Soms leeft de gedachte dat alleen de boodschap het moet doen. Ondertussen wordt deze in de verkondiging wel verpakt en kijken mensen naar de omgeving waarin de verkondiging plaatsheeft en naar de mensen die daarbij betrokken zijn.

Ogen de kerkgebouwen netjes, verzorgd en fris? Worden de mensen die kerkdiensten bezoeken hartelijk bejegend? Wordt gelegenheid geboden om contact te zoeken en vragen te stellen? Worden mensen dan snel geholpen? Wordt moeite gedaan de dingen helder te vertellen? Zou voor het brengen van het allerbelangrijkste dat er is klantvriendelijkheid ook niet mogen wegen, misschien zelfs zwaar moeten meetellen?

Als je voor het eerst ergens komt, vallen dingen op die je bij volgende bezoeken niet meer zo waarneemt. Het komt voor dat mensen die voor het eerst een kerkdienst meemaken op die dingen afknappen en niet terugkomen.

Ook komt het voor dat gemeenteleden zich aan dingen storen maar geen van hen het een keer zegt. Bijvoorbeeld dat een vloer nieuwe lak behoeft, oude kleedjes een keer vervangen moeten worden, oude folders en affiches achter in de kerk verwijderd dienen te worden en gemeenteleden –naar het lijkt– niet gemotiveerd meezingen tijdens de dienst.

Soms denk ik: Het zou niet gek zijn als mensen een kerkelijke gemeente bezoeken die hen onbekend is en daar eens goed rondkijken. En dat ze vervolgens een paar dagen na de zondag aan de kerkenraad doorgeven welke dingen hen opvielen. Dat kunnen goede dingen zijn waarin de betreffende gemeente bemoedigd wordt. Het mogen ook dingen zijn waarmee de betreffende gemeente haar winst kan doen.

Natuurlijk is de toon waarop gereageerd wordt heel belangrijk en moeten de betreffende personen merkbaar weten waar het de gemeente ten diepste omgaat. Het liefst moeten zij daarin zelf delen. Vervolgens is het aan de betreffende kerkenraad wat zij met de opmerkingen doet.

Soms ben je als gastvoorganger deels zo iemand. Je merkt dingen op. Na de dienst past het niet die dingen direct terug te geven. Maar doet iemand het ooit?

Bedrijven stellen zich blijkbaar kwetsbaar op. Van christelijke gemeenten, die belijden dat de zonde overal in voorkomt en het beste God toekomt, mag je toch ergens ook die kwetsbare opstelling verwachten.

Zeker als die gemeenten verlangen dat het geestelijk brood de harten van mensen zal bereiken en zij het liefst zien dat zo min mogelijk zaken de prediking van dat brood in de weg staan.

De auteur is hervormd predikant te IJsselstein.Reageren aan scribent? nietbijbroodalleen@refdag.nl