Wereld reageert ongerust op oorlog

Even voordat in Bagdad het luchtalarm begon te loeien ging de Australische premier, Howard, naar de kerk om te bidden voor het behoud van de 2000 manschappen die hij de Amerikanen ten dienste heeft gesteld en van wie een deel ook bij de eerste, beperkte aanvallen betrokken is geweest. Maar Australische scholieren en studenten liepen uit protest de klas en de collegezaal uit. „We gaan niet doen of alles normaal is terwijl onze regering meehelpt dit bloedbad aan te richten uit onze naam”, zei Simon Butler, een actievoerder op de universiteit van Sydney.

In New York begroetten veel mensen het begin van de oorlog met instemming en opluchting, omdat het wachten voorbij is. „Het werd tijd”, zei de 71-jarige Irving Levine, die vanwege de aanslagen van 11 september 2001 een jaar lang uit zijn huis verbannen is geweest. „Het is het beste medicijn voor antiamerikanisme in de wereld dat ik me kan voorstellen.”

Frankrijk, dat binnen de VN-Veiligheidsraad dreigde met een veto tegen een oorlogsresolutie, sprak vanochtend zijn „diepe bezorgdheid” uit. Minister van Buitenlandse Zaken Dominique de Villepin riep de landen in de regio op „zich te onthouden van initiatieven die de situatie kunnen verergeren.”

Ook de Duitse regering sprak over „grote zorgen en betrokkenheid.” De bondsregering zei te hopen op een snel verloop van de oorlog en hoopt dat een humanitaire ramp kan worden voorkomen. Berlijn vindt dat de Verenigde Naties en de VN-Veiligheidsraad een centrale rol moeten spelen na de oorlog.

Ook de Russische regering veroordeelde de oorlog. „Rusland heeft tot het laatste moment gehoopt dat de Irak-crisis diplomatiek kon worden opgelost”, zo luidde een verklaring. „De Russische regering uit haar spijt dat de Irak-crisis wordt opgelost met militaire middelen zonder een beslissing van de VN-Veiligheidsraad, ofwel het systeem van internationale veiligheid”, zei premier Michail Kasjanov.

De Chinese regering riep de Verenigde Staten op onmiddellijk te stoppen met de militaire actie tegen Irak. Met dit optreden schenden de VS het handvest van de Verenigde Naties, internationale wetten en de normen van de internationale gemeenschap, aldus een verklaring van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Peking.

De voorzitter van de Europese Unie, Griekenland, sprak eveneens zijn spijt uit over het feit dat het conflict niet vreedzaam en in internationale eenheid is opgelost. „Wat nu van het grootste belang is, is het lijden van het Iraakse volk en de stabiliteit in de regio”, zei de Griekse minister van Buitenlandse Zaken, George Papandreou. Hij verhulde niet de verdeeldheid in de Unie, maar riep de lidstaten dringend op tot eensgezindheid. De Unie moet beleid ontwikkelen dat „kan leiden tot spreken met één stem.”

De Belgische premier, Verhofstadt, zei „diep ontgoocheld” te zijn en beloofde „waar mogelijk” humanitaire hulp. Het opgeven van de internationale rechtsorde is „een te hoge prijs voor de gewenste ontwapening van het regime in Bagdad.”

Arabische landen reageerden afwijzend op de aanval. De secretaris-generaal van de Arabische Liga, Saïd Kamal, vreest dat het na Irak „de beurt is aan andere Arabische landen.” Iran noemde de oorlog „niet te rechtvaardigen en illegaal.” Pakistan, dat als bondgenoot van de VS tegen terrorisme vecht, zei de aanval op Irak te betreuren.

Een Iraakse balling in Caïro, Faisal Fikri, noemde de aanval „het moment waarop ik mijn hele leven heb gewacht: de despoot zien verdwijnen.” Fikri, die de hele nacht van de ene naar de andere zender had gezapt om maar niets van de gebeurtenissen te missen, is in 1970 uit Irak vertrokken, kort nadat de Ba’ath-partij van Saddam aan de macht was gekomen.

Wereld reageert ongerust op oorlog

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?