Woensdag werd bekend dat Leefbaar Rotterdam zijn kandidaat–raadsleden heeft aangezet tot het werven van volmachten. Dat gebeurde via een e–mail van raadslid Ronald Buijt. Hij gaf daarin tips en wetenswaardigheden hoe je aan volmachtstemmen komt. Het OM liet woensdag weten hierin aanleiding voor een onderzoek te zien. „De instantie gaat zich verdiepen in de Kieswet en de feitelijke gebeurtenissen beoordelen”, aldus de woordvoerder.De vraag die centraal staat is in hoeverre er sprake is van het stelselmatig aanspreken of benaderen van personen om, zo staat in de Kieswet te lezen, „hen te bewegen het formulier op hun oproepkaart, bestemd voor het stemmen bij volmacht, te ondertekenen en deze kaart af te geven”. De wet stelt verder dat daarop een celstraf staat van ten hoogste een maand of een geldboete.

Buijt, geconfronteerd met de mail, zegt geen kwaad in de zin te hebben gehad. „Op deze manier hebben wij gewoon onze sympathisanten willen benaderen”, aldus Buijt. De Kiesraad is echter duidelijk over de mail: „De kiezer moet als hij zelf niet kan stemmen het initiatief nemen om iemand anders te machtigen. Het initiatief ligt bij de kiezer en niet bij anderen, zoals bijvoorbeeld politieke partijen”, aldus Melle Bakker, secretaris–directeur van de Kiesraad.

In de mail zegt Buijt zo’n vijftig „betrouwbare Rotterdammers te hebben die bereid zijn om de overtollige volmachten in te leveren op het stembureau. Heb je dus volmachten die je zelf niet kwijt kunt bij familie of vrienden, graag direct contact opnemen met Ronald Buijt”. In een reactie zegt hij bij nader inzien niet gelukkig te zijn met deze passage, maar volgens juristen van de partij is er niks mis met de brief. „Laat de Commissie Onderzoek Geloofsbrieven maar over onze brief oordelen”.

In de mail doet Buijt uitvoerig uit te doeken hoe het afgeven van een volmacht werkt en geeft hij tips en advies om de volmachten tot eigen gewin te maken. „Als je zelf geen volmachten hebt, geef dit dan ook aan mij door, want dan kan ik mogelijk zorgen dat jij ook volmachten kunt inleveren bij het uitbrengen van jouw stem. Zo gaat er dus geen stem verloren voor Leefbaar, want iedere stem telt!”

Bakker, die de mail heeft bekeken, zegt dat het niet zo kan zijn dat iemand stemkaarten zonder de naam van die gemachtigde inzamelt en vervolgens „distribueert onder vriendjes en vriendinnetjes”. „Nu zal er in de praktijk een grijs gebied zijn. Sommige partijen bieden het stemmen via volmachten voor iemand aan als service. Wij als Kiesraad zeggen dat bepalend is dat de kiezer weet wie er voor hem gaat stemmen”.

In de mail staat ook: „Als ze zelf geen zin hebben om te gaan stemmen maar wel sympathie voor jou of Leefbaar hebben, probeer ze dan te bewegen tot het afgeven van een volmacht”. Overigens heeft Leefbaar met de ’actiemail’ niet één volmachtstem opgehaald, zegt Buijt.