Maarten Molenbeek en Chris Aalberts presenteerden dinsdagmiddag in Den Haag het boek ”U draait en u bent niet eerlijk. Spindoctoring in politiek Den Haag”.Kay van de Linde, destijds spindoctor van ex-VVD-Kamerlid Verdonk, vindt de titel van het boek suggestief, zo schrijft hij in het voorwoord. „Spinnen wordt vaak beschouwd als draaien of liegen, maar dat is een hardnekkige misvatting. Spinnen is het uitvoeren van een positioneringsstrategie via de pers; het proces waarbij public relations professionals een imago of reputatie proberen op te bouwen rond een product, dienst of persoon.”

Volgens Van de Linde is er niet zo veel verschil met andere beroepen: „Spindoctors vertellen per definitie één kant van het verhaal. Net zoals een reclameman één kant van een product belicht en een advocaat één kant van zijn cliënt belicht.”

Zo ligt het voor Molenbeek (communicatieadviseur) en Aalberts (docent en onderzoeker) niet. Zij kiezen voor een wat negatievere uitleg. Voor hen is een spindoctor iemand die de media manipuleert en de berichtgeving zo effectief mogelijk naar zijn hand weet te zetten.

De titel van het boek duidt daar ook op. Het is een uitspraak van premier Balkenende, gedaan in de verkiezingscampagne van 2006. Zijn woorden vormden het startsein voor een reeks pogingen van het CDA om PvdA-leider Bos neer te zetten als iemand die draait. Het is tot nu toe nooit duidelijk geworden of dit een toevallige ingeving van Balkenende was of dat hem dit was ingefluisterd door zijn politiek assistent, De Vries, nu staatssecretaris van Defensie. In het boek onthult een politiek assistent van een bewinds­persoon dat Balkenende de term ter plekke heeft bedacht.

Omdat burgers meer en meer los zijn van hun wortels en zuilen, gaat het in politiek Den Haag meer dan vroeger om personen en minder om beleid. Goede optredens in de media zijn voor politici belangrijk en daarmee ook de adviseurs die hun vertellen hoe ze het beste in de media kunnen (over)komen.

Het boek van Molenbeek en Aalberts –waarin ook buitenlandse ervaringen met spindoctoring aan de orde komen– laat zien dat er weinig echte fulltimespindoctors zijn in politiek Den Haag, maar dat voorlichters, politici en politiek assistenten van bewindspersonen zich volop bedienen van spintechnieken.

In het boek worden vier vormen van spindoctoring genoemd die in Nederland voorkomen. Allereerst is het actie die is gericht op de politicus zelf zodat deze zo goed mogelijk overkomt. De tweede manier is zogeheten framing. Deze techniek komt het meest voor en is bedoeld om journalisten achter de schermen te stimuleren om vanuit een bepaald beoordelingskader hun artikel te schrijven.

De derde manier van spindoctoring is liegen. Spindoctors of degenen die zich bedienen van spintechnieken vertellen soms verhalen die geheel of gedeeltelijk onjuist zijn. En de vierde techniek is lekken vanuit de ministerraad.

Voor iemand die wil weten hoe de hazen lopen in het schimmige gebied tussen politiek en journalistiek is het boek van Molenbeek en Aalberts een aanrader.

N.a.v. ”U draait en u bent niet eerlijk. Spindoctoring in politiek Den Haag”, door M. Molenbeek en C. Aalberts; uitg. Sdu uitgevers, Den Haag, 2010; ISBN 978 90 12 13352 4; 167 blz.; € 37,10.