Afghanistan heeft ondanks jaren van oorlog en een groot gebrek aan medische zorg een van de hoogste geboortecijfers ter wereld met gemiddeld zes kinderen per vrouw. Daarentegen heeft het land ook het hoogste sterftecijfer rond de geboorte. Veel stellen hebben geen toegang tot anticonceptie en weten er te weinig van. Het kinderfonds van de Verenigde Naties, Unicef, schat dat slechts tien procent van de vrouwen een vorm van geboortebeperking gebruikt.Gezondheidsorganisaties merken nu dat anticonceptie eindelijk voet aan de grond begint te krijgen in Afghanistan. Volgens een rapport in het tijdschrift van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het gebruik van de pil, condooms en andere vormen van anticonceptie in drie plattelandsgebieden in acht maanden met 27 procent toegenomen nadat medewerkers van gezondheidsorganisaties de voordelen een–op–een uitlegden. In één gebied betekende dit dat de helft van de vrouwen nu anticonceptiemiddelen gebruikt.

‘Het is dubbel zo tragisch als vrouwen sterven aan een zwangerschap die ze eigenlijk niet wilden, vooral als we hun hadden kunnen helpen’, zei Douglas Huber, een van de schrijvers van het rapport. Hij verrichtte het onderzoek voor een Amerikaanse non–profitorganisatie op het gebied van gezondheidszorg. ‘De snelste, goedkoopste en gemakkelijkste manier om sterfte rond de zwangerschap te voorkomen is anticonceptie.’

In Afghanistan sterven achttienhonderd op de honderdduizend vrouwen bij de bevalling. Dit cijfer is alleen in Sierra Leone hoger, volgens Unicef. In de Verenigde Staten is dit elf op honderdduizend bevallingen.

Er werden citaten uit de koran gebruikt om borstvoeding te bevorderen en lokale religieuze leiders legden samen met medewerkers uit dat het van groot belang is om meer tijd tussen zwangerschappen te nemen om zo moeder en kind de beste kans op overleven te geven.

In totaal steunden 37 mullahs het gebruik van anticonceptiemiddelen als een manier om de periode tussen zwangerschappen te vergroten. Sommigen riepen hier tijdens het vrijdaggebed toe op. ‘Alle mullahs weten dat de profeet Mohammed dit ook adviseerde aan zijn volgelingen’, zegt Huber. ‘Dit was geen harde noot om te kraken.’ De islam is niet, zoals het katholicisme, tegen geboortebeperking. Ingrepen als vasectomie en abortus worden in verschillende delen van de moslimwereld zonder problemen uitgevoerd.

Veel Afghaanse mullahs zijn voor gezinsplanning zegt Farhad Javid, medewerker van een Britse gezinsplanningsorganisatie in Kabul. De organisatie heeft al 35 honderd religieuze leiders getraind en meer dan twee miljoen condooms uitgedeeld.

Voor de studie van 2005 tot 2006 werkte het Afghaanse ministerie van volksgezondheid samen met non–profitorganisaties om de bevolking duidelijk te maken dat het in Afghanistan driehonderd keer veiliger is om anticonceptiemiddelen te gebruiken dan om te bevallen. Ze betrokken ook de echtgenoten bij het project en probeerden fabels de wereld uit te helpen, zoals het idee dat anticonceptie een negatief effect op de vruchtbaarheid zou hebben.

Matthews Mathai, deskundige van de WHO op het gebied van sterfte rond de zwangerschap, waarschuwde dat het programma wellicht lastig landelijk is uit te voeren vanwege de hoge kosten, de intensieve training en de voortdurende oorlog in het gebied. Bovendien geven sommige vrouwen de voorkeur aan een groot gezin uit angst voor kindersterfte. ‘Het is goed om te zien dat er resultaten uit Afghanistan komen’, zei Mathai, die niet bij het onderzoek betrokken was. ‘Het is duidelijk dat we de religieuze leiders en de mannen nodig hebben om verandering te bewerkstelligen. Het zou goed zijn om dit te kunnen herhalen, maar het moet ook op de lange termijn vol te houden zijn.’ Het Afghaanse ministerie voor volksgezondheid is van plan het programma ook landelijk voort te zetten.