Maar deze week verdient hij toch een schouderklopje. Waar andere oppositieleiders zoals Kant (SP) en Rutte (VVD) om strijd betogen dat zo veel mogelijk onderwerpen politiek controversieel verklaard moeten worden, zingt Pechtold in dat koor niet mee. De Kamer moet juist terughoudend zijn, zo stelt de D66-leider, om van wetsvoorstellen te zeggen dat ze politiek zo gevoelig liggen dat ze voor het aantreden van een nieuw kabinet niet meer behandeld kunnen worden. Als je niet oppast, gebeurt er voor de zomer aan het Binnenhof helemaal niets meer, waarschuwt hij.Dat is nog eens een verfrissend geluid. Zeker, de gewoonte van het controversieel verklaren, is verdedigbaar en heeft een logische achtergrond. Als een kabinet gevallen is, zouden er idealiter meteen nieuwe verkiezingen gehouden moeten worden, waarin de Nederlandse burger duidelijk kan maken welke partij hij wil straffen en welke belonen. Die nieuwe verkiezingen zouden wel eens tot een volstrekt andere krachtsverhouding in het parlement kunnen leiden, waardoor het inmiddels demissionaire kabinet feitelijk niet meer steunt op een meerderheid in de Kamer.

Natuurlijk is het niet mogelijk meteen nieuwe verkiezingen te houden. Daarover is in de wet een voorbereidingstermijn vastgelegd. Blijft staan dat het onwenselijk is dat een demissionair kabinet gaat proberen over zijn graf heen te regeren door allerlei omstreden zaken nog even gauw te regelen zonder dat er een kiezer aan te pas komt.

Om dat laatste te voorkomen, zal een de democratie respecterend parlement na de val van een kabinet snel een lijstje met controversiële wetsvoorstellen opstellen, wetsvoorstellen waarvan de behandeling wordt stilgelegd totdat er nieuwe verkiezingen zijn geweest.

Tot zover de logica van het controversieel verklaren. Toch is er ook een ”maar”. Voor je het weet, begint een overijverige oppositie zo’n beetje alle beleidsplannen en wetsvoorstellen controversieel te noemen. Is dit, in hun ogen, afschuwelijke kabinet eindelijk ten val gekomen? Dan ook meteen een pas op de plaats, betogen tal van fracties. En ze beginnen een enorme waslijst te produceren van wetten die niet meer behandeld mogen worden.

Het is goed als er vanuit diezelfde oppositiekringen dan ook een tegengeluid klinkt. Want het kan natuurlijk niet zo zijn dat de behandeling van elk wetsvoorstel waartegen één Kamerlid een klein bezwaar heeft, geheel wordt stilgelegd. Dan kan Balkenende zijn Torentje wel sluiten en een bordje op de deur spijkeren: ”Komende drie maanden gesloten”.

De democratie is in deze aardse bedeling de beste regeringsvorm die mensen bedenken kunnen. Maar zij is niet zonder nadelen. Een van die nadelen is dat het land in perioden van verkiezingen weinig slagkracht heeft. Dat nadeel moeten we niet onnodig gaan versterken, maar liever enigszins inperken.