De boekencontroleurs moeten zich richten op de zwakke plekken van een onderneming, aldus G. Smit, algemeen directeur van het Nivra, maandag. „De accountant kan bijvoorbeeld het arbeidscontract van de bestuursleden opvragen. Als zij bonussen krijgen voor een omzet- of winstgroei van 10 procent, kan de accountant daar extra aandacht aan besteden.”

De nieuwe richtlijnen vormen een van de maatregelen die het instituut heeft getroffen na de parlementaire enquête naar de bouwfraude. Het Nivra is „ernstig bezorgd over de aantasting van de geloofwaardigheid van de accountants” door financiële affaires in binnen- en buitenland. Daarom wil het instituut een maatschappelijke dialoog over de positie en de rol van de boekencontroleur.

Sinds de serie boekhoudschandalen bij Amerikaanse bedrijven, waaronder Enron en WorldCom, zijn vragen gerezen over de taken van de accountant. Deze maand bleek ook dat bij een aantal dochterondernemingen van Ahold is geknoeid met cijfers. Daarop heeft de accountant zijn goedkeurende verklaring ingetrokken omdat deze niet goed zou zijn ingelicht door de bedrijfsleiding.

De maatschappelijke discussie moet gespreksstof opleveren waarmee de accountantsorganisatie zelf het beroep kritisch onder de loep legt. Het Nivra gaat het overleg aan met beleggers, de financiële toezichthouders, werkgevers- en werknemersorganisaties en de commissie Corporate Governance. Deze laatste beijvert zich voor behoorlijk bestuur bij bedrijven.

In het najaar hoopt het Nivra op de jaarlijkse Accountantsdag de eerste voorlopige conclusies te trekken. Eerder kan het instituut niet met resultaten komen. Smit zet in op „een fundamentele discussie waarin degelijkheid vooropstaat.”

Volgens Nivra-voorzitter P. Hoogendoorn bespreken de vier grote accountantsmaatschappijen in de wereld of ze moeten stoppen met de controle van jaarrekeningen.

Bij het Nivra zijn ongeveer 13.000 registeraccountants aangesloten.