Christenen Aalburg in college én oppositie
Kerk en overheid staan pal naast elkaar in Aalburg. Het naoorlogse gemeentehuis van de Brabantse gemeente kijkt uit op het eeuwenoude hervormde bedehuis van Wijk. Ook in de raad is die verbondenheid aanwezig: de meerderheid is confessioneel. Maar is dit overwicht ook terug te vinden in het beleid?
De scheidslijn tussen confessioneel en niet-confessioneel domineert het Aalburgse college vanouds niet sterk. Acht jaar geleden vormden de seculiere VVD en het christelijke Belangen Aalburgse Burgers (BAB), een afsplitsing van het CDA, het college. Met steun van de SGP.Vier jaar later viel de SGP buiten de bestuurlijke boot. Weliswaar kwam de partij als grootste uit de bus, maar na de aanstelling van een informateur vormden CDA, ChristenUnie en de seculiere PvdA het college. Leidde de bestuurswisseling tot belangrijke principiële koerswendingen in het christelijke Aalburg? SGP-lijsttrekker Adri Burghout meent van wel. Hij doelt op de bouw van een nieuw zwembad.
Aalburg bezit één zwembad: buitenbad Veldzicht in Genderen, op zondag gesloten. Het bad is niet al te best meer, maar kan nog worden opgeknapt, vindt de oppositie. Het is versleten en niet meer waard om te worden opgelapt, stelt de coalitie. En dus smeedde het college samen met buurgemeente Woudrichem een plan voor een nieuw bad. Dat moet dan wel op zondag open, onder meer om de exploitatie rendabeler te maken.
De oppositie min Ideaalburg, een afsplitsing van BAB. is vanwege financiële redenen tegen; de SGP ook vanwege het feit dat het bad ’s zondags opengaat. De CU maakt zich sterk voor de randvoorwaarden –het personeel wordt niet verplicht op zondag te werken– maar steunt het voorstel. „Voor mij is de kwestie: wil je een bad of geen bad?” stelt CU-lijsttrekker en -wethouder Wijnand van der Hoeven.
PvdA-wethouder en lijsttrekker Marian van der Wal zegt bewust de discussie over het uit 2006 stammende dossier te hebben vlot getrokken om het voorstel voor de gemeenteraadsverkiezingen door de raad te loodsen. Dinsdagavond stemde de gemeenteraad met negen tegen vijf stemmen in met het collegevoorstel.
Een ander onderwerp dat voor de SGP principieel gevoelig ligt, is een eventuele fusie met de buurgemeenten Werkendam en Woudrichem. De partij vindt dat die de christelijke identiteit van Aalburg zou aantasten. „Samengaan met Werkendam ligt bij ons wat minder gevoelig dan fuseren met Woudrichem. Dat is een veel roder nest dan Aalburg”, aldus SGP-leider Burghout.
De SGP krijgt voor dit standpunt steun van de VVD en de plaatselijke partijen BAB en de nieuwkomer Aalburgse Alliantie, speciaal opgericht om te ageren tegen een gemeentelijke fusie.
Duidelijke voorstanders zijn de PvdA en Ideaalburg, CDA en CU achten fusie mogelijk, maar niet voordat de raad de huidige intensieve samenwerking heeft geëvalueerd.
Burghout noemt als principieel punt ook het opnemen van een vloekverbod in de algemene politieverordening. „De ChristenUnie heeft de vorige raadsperiode een poging daartoe ondernomen. Die is toen niet gelukt. Toen wij het deze raadsperiode probeerden, heeft de CU ons niet gesteund.”
De CU is tegen vloeken, stelt lijsttrekker Van der Hoeven, maar hanteerde een juridisch argument om het voorstel niet te steunen. „Met die halve wijkagent hier kun je zo’n verbod niet handhaven.”
CDA-lijsttrekker en -wethouder Loes Lijmbach vindt dat de SGP haar mening in principiële kwesties niet aan anderen mag opleggen. „De SGP heeft hier zo’n 20 procent van de stemmen. Dat betekent dat 80 procent over bepaalde zaken kennelijk anders denkt.” Toch wil ze de SGP niet uitsluiten voor nieuwe collegevorming. PvdA’er Van der Wal doet dat wel, omdat zij het vrouwenstandpunt van de SGP als discriminerend ervaart.
Het ambtsgebed, dat bij elke ”besluitvormende raadsvergadering” in Aalburg wordt uitgesproken, staat echter niet ter discussie. Ook niet bij Van der Wal. „Tenzij er een moslim in de raad komt.”
Verkiezingsretoriek en voorspelling
Acht partijen die strijden om vijftien zetels. En daar ook nog serieuze kans op maken. In Aalburg kan het. Logisch dat de verkiezingskoorts stijgt. Omgeven door retoriek en voorspellingen.
De verkiezingen in Aalburg leven. Over de brug bij Heusden staat een vrachtwagen met een levensgrote poster van de nieuwkomer Aalburgse Alliantie (AA). Her en der hangen posters, van de SGP, Ideaalburg en de AA.
Ook in de ietwat gezapige Aalburgse politiek loopt de spanning op. Zeker als het gaat over het nieuwe zwembad. In de raadsvergadering begin deze maand gebruikte SGP-fractievoorzitter Burghout forse woorden. Hij vreest een „failliet van Aalburg” en een „financieel fiasco.”
De woorden vielen verkeerd bij CU-raadslid G. van Helden. „U gebruikt steeds hardere woorden, terwijl schreeuwen bij de SGP altijd ”not done” is.”
BAB-lijsttrekker M. L. J. van Maagdenberg, die vrijdag overleed, waagde zich in een eerder gehouden interview met deze krant aan een voorspelling. Hij verwachtte voor de SGP 3 à 4 zetels, voor het CDA 2 à 3, voor de CU 2, voor zijn eigen BAB 2, voor de PvdA 1, en voor VVD, Ideaalburg en de „Wildersachtige” AA elk 0, 1 of meer zetels. Mocht deze uitslag de werkelijkheid benaderen, dan is de huidige coalitie haar meerderheid kwijt. Die mag niet één zetel verliezen.
Wat de uitslag ook mag worden, burgemeester Naterop benadrukt de noodzaak van continuïteit van het bestuur. „We moeten genomen beslissingen niet terugdraaien, of het nu gaat om de discussie over het zwembad of om de keuze voor intensieve samenwerking met de buurgemeenten.”
Een winkelende jongere op het Marktplein kan het allemaal niets schelen. „Politiek interesseert me helemaal niks.”
Roomse politici
Opmerkelijk feitje: in het zeer protestantse Aalburg zijn veel rooms-katholieke politici.
Twee op de drie Aalburgers zijn –althans op z’n minst in naam– lid van een van de zeventien protestantse kerken in deze plaats. Binnen de gemeentegrenzen van Aalburg is er geen rooms-katholieke parochie.
Des te meer frappeert het dat veel prominente politici in deze protestantse enclave in Brabant van rooms-katholieke origine zijn. Dat zijn:
burgemeester A. M. T. Naterop
CDA-lijsttrekker L. C. J. Lijmbach-Schneider
VVD-lijsttrekker S. de Backer-Leuwol.
Ook BAB-lijstrekker M. L. J. van Maagdenberg, die vrijdag overleed, was rooms-katholiek.
Er zijn ook protestantse lijsttrekkers: A. Burghout (SGP, gereformeerde gemeente), W. H. van der Hoeven (CU, hervormd) en P. A. Bouman (BAB, gereformeerd, nieuwe lijsttrekker).
Feiten en cijfers
Aantal inwoners: 12.553.
Kernen: Babyloniënbroek, Drongelen, Eethen, Genderen, Meeuwen, Spijk, Veen, Wijk en Aalburg
College van B en W: CDA, ChristenUnie en PvdA leveren elk een wethouder.
Burgemeester: A. M. T. Naterop (CDA).
Zetelverdeling gemeenteraad: SGP 3, CDA 3, ChristenUnie 3, Belang Aalburgse Burgers 2, PvdA 2, VVD 1, Ideaalburg 1.
Kerken in Aalburg:
Hervormde gemeenten (PKN): 4826 leden.
Gereformeerde kerken (PKN): 986 leden.
Hersteld hervormde gemeenten: 937 leden.
Gereformeerde gemeenten: 1177 leden.
Gereformeerde gemeente in Nederland: 228 leden.
Vrije oud gereformeerde gemeente: 36 leden.
Dit is de tweede aflevering in een serie over gemeenten met een confessionele raadsmeerderheid.