1. Kamer als rechterIn theorie zou het mogelijk zijn dat het kabinet, morgen of volgende week, besluit het NAVO-verzoek in te willigen, met de kanttekening dat de PvdA-ministers tegen zijn. Vervolgens is dan de Tweede Kamer aan zet, die in grote meerderheid het kabinetsbesluit zal afkeuren. Dan ontstaat er alsnog een kabinetscrisis. Dit scenario is echter niet erg waarschijnlijk. Kabinetsbesluiten waarbij één partij laat aantekenen tegen te zijn, komen zelden voor.

2. Handdoek in de ring

Veel aannemelijker is dat morgen de laatste dag is van het kabinet-Balkenende IV. Als de PvdA-bewindslieden in de ministerraad aan hun eis vasthouden en CDA en CU daar niet op ingaan, rest de PvdA-ministers weinig anders als het indienen van hun ontslag. Alleen al het dreigen daarmee zal Balkenende ertoe brengen dan maar het ontslag van het hele kabinet in te dienen.

3. Vooruitschuiven

Ten slotte is denkbaar dat de besluitvorming over Uruzgan nog even wordt uitgesteld. Bos kan het PvdA-standpunt dat eind 2010 de laatste Nederlandse militair uit Uruzgan weg moet zijn, niet nuanceren. Wellicht kan hij wel terugkomen op zijn eis dat het kabinet morgen al een besluit moet nemen.

Inhoudelijke redenen voor dat ultimatum zijn er niet. De NAVO heeft Nederland weliswaar een verzoek gedaan, maar er geen antwoordtermijn bijgevoegd. De Tweede Kamer heeft het kabinet via de motie-Van der Staaij de tijd gegeven tot 1 maart. Dat betekent dat er nog meer dan een week de tijd is om met elkaar in conclaaf te gaan.

CDA en ChristenUnie zien het liefst uitstel van de besluitvorming. Zij hopen dat er na de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart met de PvdA beter te praten valt. Toch kunnen ook CDA en CU besluitvorming –gesteld dat zij de PvdA daarin meekrijgen– niet eindeloos voor zich uitschuiven. Behalve de datum van 1 maart speelt het inhoudelijke argument dat voor een eventueel blijven of vertrekken van militairen wel de nodige voorbereidingen en maatregelen moeten worden getroffen.

Het ingewikkelde aan de zaak is bovendien dat zolang het kabinet geen besluit neemt, het oude besluit: eind 2010 is elke Nederlandse militair uit Uruzgan vertrokken, van kracht blijft. Uitstel van besluitvorming is dus in zekere zin ook voor de PvdA voordelig.

De belangrijkste vraag van dit moment is derhalve: accepteert de PvdA uitstel? Zoals bij elke dreigende kabinetscrisis geldt ook hier: waar een wil is, is een weg. Desnoods die van uitstel.