Waarom zien we dan in de media de ene Haagse bobo na de andere verschijnen? Waarom wordt dan zo vaak de suggestie gewekt dat op 3 maart in de eerste plaats duidelijk moet worden welke machtsbasis PvdA-leider Bos nog overhoudt? En waarom doet men zo vaak alsof de verkiezingen van over twee weken vooral een generale repetitie zijn voor 2011?Er zijn goede argumenten aan te voeren om de gemeenteraadsverkiezingen, meer dan nu gebeurt, te scheiden van de landelijke politiek. Het zijn immers twee totaal verschillende verkiezingen? Bij de raadsverkiezingen hebben meer mensen stemrecht dan bij de Kamerverkiezingen. Tegelijkertijd maakt van die stemgerechtigden een kleiner percentage dan bij de Kamerverkiezingen daadwerkelijk van zijn recht gebruik.

Maar dat is nog maar het kleinste verschil. Veel belangrijker is dat bij de laatstgehouden raadsverkiezingen lokale partijen goed waren voor een kwart van de uitgebrachte stemmen. Dat maakt het moeilijk, zo niet onmogelijk deze verkiezingen te zien als een graadmeter voor de landelijke politieke verhoudingen.

Het allerbelangrijkste verschil is dat de raadsverkiezingen over heel andere thema’s gaan of behoren te gaan dan de Kamerverkiezingen. Hier gaat het over bestemmingsplannen, buurtcentra en ontsluitingswegen – zaken waarover de landelijke politiek weinig of niets te zeggen heeft.

Waarom dan toch steeds die staatsrechtelijk zo onzuivere mix van gemeenteraadsverkiezingen met de landelijke politiek? In de eerste plaats omdat het partijen zelf dit willen. Zíj kiezen ervoor om Rutte naar Almere te halen of Balkenende naar Maastricht. In de tweede plaats omdat de moderne media het willen. Door de dominantie van het beeld (tv, internet) zoeken journalisten voortdurend naar mensen die een partij het duidelijkst personifiëren. Ze komen daarbij al snel uit bij de landelijke kopstukken. Want welke tv-kijker kent raadslid Jansen uit Lutjebroek en is bereid een uur lang naar hem te luisteren?

Door die twee factoren is de telkens weer terugkerende ‘vervuiling’ van de gemeenteraadsverkiezingen eigenlijk onstuitbaar.

Toch zou er op één punt, met een gezamenlijke krachtsinspanning van media en politiek, wel verbetering mogelijk zijn. Als er dan zo nodig landelijke kopstukken lokaal moeten optreden, laat ze dan a.u.b. spreken en debatteren over lokaal relevante thema’s. Want het slaat natuurlijk nergens op dat in een tv-debat als dat van gisterenavond een deel van de tijd –ook al was het maar een klein deel– besteed wordt aan de vraag of Nederlandse militairen al dan niet in Uruzgan moeten blijven. Sinds wanneer kennen wij een gemeente met de naam Uruzgan aan de Maas?