Canon over bezetting in de boekhandel
De canon van de Duitse bezetting ligt deze week in de winkels. Het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) werkte een jaar aan het boekwerk, waarin de veertig belangrijkste gebeurtenissen, personen en thema’s die betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog worden uitgelicht.
Inmiddels zijn de voorbije jaren tientallen canons verschenen. In 2006 presenteerde de commissie-Van Oostrom op verzoek van het ministerie van OCW een culturele en historische canon van Nederland. Na die eerste canon kwamen steden, provincies en allerlei disciplines met hun eigen canon. En het einde is waarschijnlijk nog niet in zicht.Volgens samensteller David Barnouw van het NIOD is de toegevoegde waarde van de jongste canon echter evident. Zo kan de canon gebeurtenissen van die tijd belichten die tot dusver weinig aandacht kregen, terwijl ze wel van groot belang waren in historisch perspectief.
„De Slag om de Westerschelde is bijvoorbeeld onderbelicht. In de herfst van 1944 was de Westerschelde het toneel van zware gevechten. De stad Antwerpen was in geallieerde handen, maar de Westerschelde en daarmee de toegang tot de haven was nog bezet. In Zeeuws-Vlaanderen vielen in die maanden de meeste bommen en granaten per vierkante kilometer. Er zijn maar weinig mensen die dat nog weten. Sowieso is er te weinig besef van de lange en zware strijd die het heeft gekost voordat Nederland bevrijd was.”
De Canon van Nederland telt vijftig vensters: belangrijke personen, creaties en gebeurtenissen die samen laten zien hoe Nederland zich heeft ontwikkeld tot het land waarin we nu leven. Die tijdbalk was in eerste instantie bedoeld voor onderwijsdoeleinden. De keuze van onderwerpen leidde tot flinke discussies.
Het ministerie van Onderwijs noemde de canon slechts een „inspiratiebron voor het onderwijs” die in de loop van de jaren kon worden aangepast. De discussie over de ‘vensters’ varieerde onder meer over wel of niet opnemen van Annie M. G. Schmidt, Sinterklaas, Theo van Gogh of popgroep Doe Maar.
Samensteller David Barnouw van het NIOD denkt dat de canons zo populair zijn omdat ze in een handzame manier informatie geven. „Niet honderden pagina’s achter elkaar, maar kleine stukjes tekst die je gemakkelijke stuk voor stuk tot je kunt nemen als je daar zin in hebt.”
Omdat de canon niet altijd volledig kan zijn, vinden onderwijsdeskundigen dat er behoedzaam mee moet worden omgegaan in het onderwijs. Veel steden hebben een eigen canon.
Amsterdam heeft sinds enige jaren zijn eigen canon. De hoofdstedelijke geschiedenis kwam uit in 2008. Burgemeester Cohen noemde de canon een „mooie dwarsdoorsnede” van de stadsgeschiedenis. Van de provincies had Groningen de primeur.
Bijna alle canons zijn niet alleen op papier, maar ook op internet te lezen.
