Bierbuik en blauw bloed
Waarom krijg je van bier een buik en van gebak niet? Waarom zijn aderen blauw? Waarom kom je met een tandem moeilijker een helling op dan alleen? Waarom ga je zweten van sterk gekruid eten? Waarom heeft een overhemd een lusje op de rug?
Wetenschapsjournalist Bram Vermeer heeft de meest in het oog springende vragen uit zijn rubriek ”Knagende vragen” in weekblad Intermediair gebundeld in het gelijknamige boek.Hij is niet de enige die alledaagse problemen wetenschappelijk te lijf gaat. Ook Rik Kuiper en Tonie Mudde, beiden redacteur bij het maandblad Quest, doen dat in ”Maak nooit je bed op”. Ze komen met 115 tips die de lezer verder moeten helpen.
De titel van hun boek is ontleend aan de tip: „Maak nooit je bed op.” Want niemand slaapt alleen; iedereen deelt het bed met zo’n 1,5 miljoen huisstofmijten. Door het bed na het opstaan open te laten liggen, zorg je ervoor dat het vocht wegtrekt en de mijt doodgaat door uitdroging.
Nog een: Als je niets te vertellen hebt, moet je bevlogen spreken. „We laten ons eenvoudig in de maling nemen door een paar kwinkslagen en een vlotte babbel.” Het tweetal merkt ook op dat is bewezen dat vloeken en tieren helpt voor de geloofwaardigheid. De schrijvers larderen het hoofdstuk met diverse vormen van grof taalgebruik. Een grove misser.
Het is niet de enige uitglijder. Zo’n dertig tips van het duo ontstijgen niet het niveau van de stamkroegpraat. Zoals: Hoe versier je succesvol een vrouw of man? Drink alcohol en maak carrière. Stop met harsen, red de schaamluis. Alle wetenschappelijk onderbouwd, maar niet getoetst aan de Tien Geboden.
”Knagende vragen” houdt het in het algemeen wat netter. De onderwerpen die Vermeer aansnijdt, gaan eveneens over verkeer, sport, relaties, muziek en vele andere thema’s. Een vraag levert vaak een ongedacht antwoord op.
Zo slaan volwassen mannen hun overtollige vet –van onder meer gebakjes– op in de beruchte ‘zwembandjes’. Een bierbuik ontstaat bij zware drinkers als het vet zich ook ophoopt in de buikholte. Mede door de slapper wordende buikspieren kan er een stevige frontale blikvanger ontstaan.
Blauw bloed bestaat niet. Wel lijken aderen blauw door reflecties in de huid. Blauw licht wordt meer gereflecteerd dan rood. Hoe blanker de huid, hoe beter de ‘blauwe’ bloedbanen te zien zijn.
De logica veronderstelt dat je met een tandem gemakkelijker een helling oprijdt dan met een gewone fiets. Twee personen zijn immers sterker dan één. Helaas maakt de belabberde coördinatie tussen beiden het samen de helling op trappen tot een zware klus.
De pedalen hoeven echter niet aangeraakt te worden om flink te kunnen zweten. Eet slechts chilipeper. Daaruit komt capsaïcine vrij, een potentieel gif. Het lichaam draait alle kranen open om dit zo snel mogelijk weer kwijt te raken: Het zweet stroomt naar buiten.
Een bezweet, klef overhemd wordt graag ingewisseld voor een ander. De blouse kan opgehangen worden aan het lusje op de rug. Hoewel het die functie niet meer vervult, brengen fabrikanten het vanuit nostalgische ideeën nog steeds aan op het rugpand.
Op vergelijkbare wijze beantwoordt Vermeer bijna 500 andere vragen. Hoewel een enkel antwoord er blijk van geeft dat hij geen tegenstander is van de evolutiegedachte, is zijn paperback een allemansvriend die menig knagende vraag kan oplossen.
Knagende vragen, Bram Vermeer;uitg. Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2009; ISBN 9789046806357, 366 blz.; € 16,95;Maak nooit je bed op, Rik Kuiper en Tonie Mudde;. Podium, Amsterdam, 2009; ISBN 978057592898, 150 blz.; € 10,-.