Buitenland

Toekomst Oekraïne op het spel bij verkiezingen

In Oekraïne staat zaterdag in de beslissende ronde van de presidentsverkiezingen de toekomst van het land op het spel. Wint de prowesterse kandidate Julia Timosjenko, zodat ze de voormalige Sovjetrepubliek de Europese Unie binnen kan loodsen? Of zal haar pro-Russische rivaal Viktor Janoekovitsj de banden tussen Kiev en Moskou aanhalen?

Buitenlandredactie
5 February 2010 19:15Gewijzigd op 14 November 2020 09:48Leestijd 3 minuten
In Oekraïne staat zaterdag in de beslissende ronde van de presidentsverkiezingen de toekomst van het land op het spel. Foto EPA
In Oekraïne staat zaterdag in de beslissende ronde van de presidentsverkiezingen de toekomst van het land op het spel. Foto EPA

Voorlopige peilingen wijzen uit dat Janoekovitsj de voorkeur geniet van een meerderheid van de Oekraïense stemgerechtigden. Premier Timosjenko ging de afgelopen weken echter vol in de aanval. De IJzeren Dame van Oost-Europa maakte haar tegenstander onder meer uit voor lafaard en dreigde met massale betogingen als Janoekovitsj zich schuldig gaat maken aan stembusfraude.Tijdens de eerste verkiezingsronde in januari kreeg de huidige president van Oekraïne, Viktor Joesjtsjenko, beschamend weinig stemmen. Eind 2004 werd hij op de golven van de Oranjerevolutie nog binnengehaald als de redder van het land. Zijn tegenstander Janoekovitsj moest genoegen nemen met het premierschap.

Sinds die presidentsverkiezingen bevindt Oekraïne zich echter in een grote economische en bestuurlijke crisis. Het lidmaatschap van de Europese Unie stond hoog op de agenda, maar de EU-leden werden terughoudend door het voortdurende politieke geruzie. Zo was Timo­sjenko tijdens de Oranjerevolutie nog een belangrijke bondgenote van Joesjtsjenko, maar de twee kregen later slaande ruzie.

Timosjenko geldt dan ook niet als een gemakkelijke vrouw. Ze is uiterst ambitieus, ijdel en opportunistisch. In het Westen is ze vooral bekend door haar gevlochten haar en witte kledij. Volgens waarnemers werd de ”gasprinses” schatrijk door zakendeals in de jaren negentig, toen ze topvrouw was bij een bedrijf dat gas importeerde vanuit Rusland.

Timosjenko was voor het eerst premier in 1999, maar ze werd twee jaar later tot aftreden gedwongen na een politiek conflict. Ze verdween zelfs enige tijd in de gevangenis op verdenking van gassmokkel en andere illegale praktijken. Later werd ze vrijgepleit van de beschuldigingen en maakte ze onder Joesjtsjenko haar rentree als premier.

Ook haar grote tegenstander Janoekovitsj weet hoe een gevangenis er vanbinnen uitziet. Als tiener zat hij een tijdlang in de cel voor roof en geweldpleging. Daarna volgde een bliksemcarrière in de politiek voor de 2 meter lange reus. Volgens critici heeft Janoekovitsj nog steeds geen schone handen en onderhoudt hij banden met de georganiseerde misdaad.

Janoekovitsj is geboren in een streek van Oekraïne waar Russisch wordt gesproken en nog altijd is hij de Oekraïense taal niet goed meester. Dat is koren op demolen van zijn tegenstanders, die hem voor zetbaas van Moskou uit-maken. Tot genoegen van buurland Rusland wil hij als president zijn land uit de NAVO houden.

In recente interviews heeft Janoekovitsj laten doorschemeren dat hij toch ook wil samenwerken met de Europese Unie. En de prowesterse Timosjenko bewees tijdens haar premierschap niet totaal afwijzend tegenover Rusland te staan.

Ondertussen is een nieuwe controverse ontstaan tussen president Joesjtsjenko en Timosjenko. Joesjtsjenko ondertekende gisteren een controversiële wet die volgens Timosjenko de deur opent voor fraude bij de presidentsverkiezingen.

De wet zorgt ervoor dat het niet meer nodig is dat vertegenwoordigers van beide kandidaten de supervisie hebben over het tellen van de stemmen bij de stembureaus.

Timosjenko verzekerde donderdag haar aanhang de straat op te sturen als haar opponent fraudeert bij de verkiezingen. De politieke beroering dreigt daardoor verder toe te nemen. Analisten menen echter dat het onwaarschijnlijk is dat het Oekraïense volk massaal de straat op gaat. „De enige mensen die de straat op zullen gaan zijn mensen die zijn ingehuurd en een handjevol aanhangers”, aldus Vladimir Fesenko van het centrum voor politiek onderzoek Penta.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer