De gletsjers smelten wél
Het kwam nogal ongeloofwaardig over, die klimaattop in Kopenhagen, december vorig jaar. President Obama moest vervroegd naar huis vanwege een verwachte sneeuwstorm in Washington. De weken erna hield de winter ook Europa stevig in z’n greep en voor het eerst sinds decennia had Nederland een sneeuwdek tijdens de kerstdagen. Hoezo opwarming van de aarde?
De klimaatlobby, die al jaren hamert op het belang van terugdringen van de uitstoot van kooldioxide, heeft te kampen met flinke tegenwind. Dat was al zo in voortraject van Kopenhagen met Climategate: er lekten e-mails uit die suggereerden dat wetenschappers cijfers vervalsten. Dat is ook deze week zo, nu blijkt dat in een van de belangrijke rapporten van het IPCC, het klimaatbureau van de Verenigde Naties, een forse fout geslopen is. Minister Cramer van Milieu heeft al aangegeven dat ze nu ook andere hoofdstukken uit het IPCC-rapport wil laten controleren.Om welke fout gaat het precies? Het rapport stelt dat, als de aarde in het huidige tempo blijft opwarmen, gletsjers in de Himalaya grotendeels gesmolten zullen zijn in het jaar 2035. Die bewering blijkt inderdaad niet gebaseerd te zijn op deugdelijk wetenschappelijk onderzoek maar op een niet-onderbouwde aanname in een rapport van het Wereld Natuur Fonds. In de populaire pers groeide deze fout snel uit tot Glaciergate: het IPCC zou de situatie van de gletsjers overdrijven om zo meer aandacht en vooral geld te krijgen. De VVD stelt al voor om de investeringen op klimaatgebied meteen op te schorten.
Bij nadere beschouwing is deze tegenwind echter niet veel meer dan een storm in een glas water. Gletsjers smelten immers wel degelijk, niet alleen in de Himalaya maar wereldwijd. Dat is al een paar honderd jaar het geval, zeker na de laatste kleine ijstijd, die begon rond 1300 – maar tegelijkertijd zijn er ook gletsjers die groeien. Per saldo zijn wetenschappers het er echter over eens dat juist de laatste decennia gletsjers wereldwijd onevenredig snel smelten en verwachten ze dat in 2050 een kwart ervan verdwenen zal zijn en in 2100 de helft.
De bewering over 2035 is dus inderdaad een flinke misser, maar daar mag niemand de conclusie uit trekken dat er niks aan de hand is met het klimaat of zelfs dat er een wereldwijd complot van klimaatgelovigen is dat met opgeklopte cijfers de overheid geld uit de zakken wil kloppen. Deze fout doet niets af aan de eindconclusie van het IPCC en de noodzaak het roer om te gooien.
Des te erger is het dat deze fout wel afbreuk doet aan de reputatie van het IPCC. Dat wordt versterkt door de aanwijzing dat de foutieve cijfers ook met succes gehanteerd zijn bij subsidieaanvragen van een klimaatinstituut dat aan het IPCC gelieerd is. Zo’n belangenverstrengeling is op zich al ongewenst maar tast nu ook het vertrouwen aan dat juist het IPCC zo nodig heeft. Deze misser zal weer koren op de molen zijn van klimaatsceptici die Kyoto en Kopenhagen ter discussie stellen. Jammer, want er zijn nog zo veel andere motieven dan alleen het tegengaan van de opwarming van de aarde om duurzaam en verantwoord met grondstoffen om te gaan.