Geen titel
In 1866 verscheen een roman die mag gelden als een van de grootste literaire werken uit de geschiedenis: ”Misdaad en straf”. Deze omvangrijke roman is geschreven door de Russische schrijver F. M. Dostojevski.
Het boek is al vele malen vertaald en uitgegeven. Ook nu weer, als deel van de Perpetuareeks. Dostojevski’s roman gaat over het kwaad in de mens. De beroemde student uit de roman, Rodion Romanovitsj Raskolnikov, koestert humane denkbeelden en is in eigen oog allerminst een kwade genius. Hij overweegt: als hij een oude vrouw vermoordt, kan hij de mensheid dienen met het geld dat zij heeft opgepot. Aldus handelt hij, maar gelukkig wordt hij er niet van.Dostojevski’s roman valt te beschouwen als een traject van zelfonderzoek en zelfconfrontatie. Hij ontdekt hoe langer hoe meer dat hij niet handelde uit nobele, maar uit misdadige motieven.
”Misdaad en straf” bevat dus het verhaal van een onthulling. Ware barmhartigheid is niet te vinden in wereldverbeterende denkbeelden, maar wel in het mededogen en de nederigheid van Sonja, de hoer. Hiermee verbeeldde Dostojevski op persoonlijk niveau wat hij mis zag gaan in de Russische samenleving die toentertijd gonsde van revolutionaire denkbeelden. Uiteindelijk zijn dergelijke ideologieën doordrenkt van het kwaad, luidde Dostojevski’s diagnose. De titel van zijn latere roman ”Demonen” (of: ”Duivels”) markeert dit inzicht. De krochten van het kwaad in onze eigen ziel versus de contouren van de goddelijke barmhartigheid, dat is het thema van ”Misdaad en straf”.
Misdaad en straf, F. M. Dostojevski; uitg. Athenaeum – Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2009; ISBN 978 90 253 6705 3; 661 blz.; € 34,95.
