Hij weet nu wat er fout ging. „Ik had de fles te vol gedaan.” De inspiratie voor het experiment deed hij op in het tijdschrift ”Doe het zelf”, een blad dat vanaf 1958 uitleg bood over klussen – van schilderen en behangen tot het maken van een schommeleend.Van Wijk (48) pakte zijn oude hobby op toen hij met zijn gezin eind jaren 80 voor zijn werk bij KPN in Geldermalsen ging wonen. Hij belandde midden tussen de Betuwse fruittelers, die in het oogstseizoen kisten overrijp fruit aanbieden, precies geschikt voor wijn.

De bananenwijn in de linnenkast kreeg een vervolg. In de slaapkamer verschenen grote, bolle flessen. Waarom daar? Van Wijk lacht. „We hadden niet meer ruimte.” De flessen waren gevuld met gistende rozenbottels, bramen, appels, vlierbessen of pruimen.

Tegenwoordig maakt Van Wijk 800 liter per jaar – wijn, maar ook likeur en bier. In 2000 verhuisde hij naar Meteren, waar hij wijnmakerij De Wijkgaard opzette. Mensen kunnen daar terecht voor benodigd­heden om zelf wijn te maken en volgen er workshops.

Moeilijk klinkt het niet, wijn maken. Van Wijk: „Je verzamelt fruit en wast het goed. Daarna moeten de vruchten worden gekneusd, oftewel vermalen in kleine stukjes. Dan gaan er pecto-enzymen bij, een wit poeder dat ervoor zorgt dat er meer sap uit de vruchten komt.”

Het gekneusde fruit brengt een nacht door met dit goedje. „Op de tweede dag pers je de vruchten tot het sap eruit is. Het sap gaat in een fles met gist en extra suiker; dat moet twee tot vier weken gisten.” In die weken wordt de wijn helderder. Op de bodem vormt zich een laagje droesem. De volgende stap is het overhevelen: de kersverse wijn stroomt via een slangetje naar een nieuwe fles. Daar gaat het gisten verder. Een belangrijke rol bij dit alles speelt het waterslot, een glazen of plastic zwanenhals op de fles die via luchtbelletjes verraadt of de wijn nog aan het gisten is. Ook beschermt het waterslot de vloeistof tegen –bijvoorbeeld– de azijnbacterie, die wijn zou veranderen in azijn.

Volgens C. J. J. Berry, auteur van ”Zelf wijn maken” (2000), hoeft een beginnende wijnmaker niet direct een complete uitrusting aan schaffen. In een doorsnee­keuken zouden de meeste benodigdheden wel staan. Het basisgereedschap bestaat volgens Berry uit een pan, een trechter, een zeef, een hardplastic emmer, een gistingsfles met waterslot, gistvoeding, gist en citroenzuur.

Wat het moeilijkst is van zelf wijn maken? Van Wijk: „De temperatuur is vaak een probleem. Die moet je constant zien te houden.” Beginners die vruchtenwijn willen maken, raadt hij aan zich niet op één vrucht te richten, maar er meerdere tegelijk te proberen, in kleine hoeveelheden. „Het duurt een jaar voordat bijvoorbeeld pruimenwijn te drinken is. Stel dat dit mislukt, dan heb je na een jaar nog niets. Dat is niet zo motiverend.”

Gea Buijs, bestuurslid van het Wijnmakersgilde Betuws Rivierenland, waarbij zo’n 35 amateurwijnmakers zijn aangesloten: „Hygiëne is erg belangrijk. Er hoeft maar één bacterie bij de wijn te komen en hij bederft.”

Wie wijn maken als hobby heeft, kan dus lid worden van een gilde. In Nederland bestaat een Federatie van Amateur Wijn-/likeurmakers en Bierbrouwers Gilden (FAWBG), waarbij ook het Betuwse gilde is aangesloten. „We hebben leden die gepensioneerd zijn en al jaren wijn maken, maar ook dertigers die een eigen boomgaard hebben en zeggen: Eigenlijk jammer om fruit weg te gooien”, vertelt Buijs. „De één maakt drie kratjes bier per jaar, terwijl een ander, met een fraaie wijngaard in Culemborg, honderd flessen produceert. Het mooie is dat beginners te rade kunnen gaan bij mensen met ervaring.”

Wijn maken voor eigen gebruik is tegenwoordig toegestaan in Nederland. Alcohol stoken is verboden. „De wijn mag niet worden verkocht zonder er accijns over te betalen”, weet Buijs. De meeste hobbyisten drinken een glaasje zelfgemaakte wijn met vrienden of geven een fles cadeau. Iemand als Van Wijk van De Wijkgaard verkoopt zijn oogst, en betaalt accijns. „Ik lever aan boerderijwinkels, aan slijterijen en restaurants”, zegt hij.

Welke wijn hij ooit nog zou willen maken? „Ik ken mensen die een heerlijke kiwiwijn maken”, zegt Van Wijk. „Die wil ik zelf wel eens proberen.”

Gea Buijs van het Wijnmakersgilde Betuws Rivierenland kent een goed recept voor sinaasappellikeur (grand marnier). „Lekker als voorafje, bij de koffie of bij het dessert.”

Ingrediënten

– 1 sinaasappel (biologisch en onbehandeld, verkrijgbaar bij biowinkel en reformhuis)

– 40 koffiebonen

– 40 klontjes suiker

– 1 liter jenever (35 graden Celsius)

Bereidingswijze

Spoel de sinaasappel af. Maak regelmatig verspreide gaatjes in de schil –met een fijn mesje of een ander scherp voorwerp– tot in het sinaasappelvlees. Duw de koffiebonen vrij diep in deze holtes. Leg de sinaasappel, samen met de veertig suikerklontjes, in een bokaal (glazen kom) met deksel. Voeg daarna de graanjenever toe.

Draai de deksel op de bokaal. Laat de emulsie veertig dagen trekken op een donkere (niet al te warme) plaats, bijvoorbeeld in een kelder. Na deze periode is het drankje gebruiksklaar. Verwijder nog even de sinaasappel, filter het drankje en serveer het in een mooie karaf.