In het voetspoor van de Katharen
Montségur was eeuwen geleden het decor voor bloedige moordpartij door kruisvaarders op 200 Katharen.
Het Zuid-Franse Montségur, dicht tegen de Pyreneeën, is een klein dorp met een grote geschiedenis. Honderden jaren geleden vonden ruim 200 Katharen er de dood door toedoen van fanatieke kruisvaarders. Slechts een burcht en een wandelroute houden de herinnering aan een zwarte bladzijde in de Franse geschiedenis levend.
De zon brandt, het lichaam sputtert. De klim naar de ruim 1200 meter hoog gelegen burcht op de zogeheten Pog (rotspunt) bij Montségur is niet mals. Boven lijkt het omringende landschap niet meer dan miniatuur. Dorpjes liggen als roodbruine legoblokjes tussen het groen van het Pays d’Olmes.
Ergens tussen die natuurweelde loopt Chemin des Bonshommes, het pad van de goede man waarover de Katharen van het Franse Ariège via de Pyreneeën naar het Spaanse Catalonië reisden. Vandaag volgen we de 17 kilometer lange route met een hoogteverschil van bijna 1200 meter in omgekeerde richting: van Montségur naar Roquefixade.
Net als de beklimming van de Pog is ook het pad naar Roquefixade allesbehalve eenvoudig. Hoogteverschillen in combinatie met de warmte doen de doorsneewandelaar soms naar adem happen.
Berggids Henry Faur neemt even pauze in een veld waar het groene gras wordt aangevuld met een keur aan wilde bloemen. Rechts ligt de burcht van Montségur op de majestueuze Pog. „Op deze plek werden op 16 maart 1244 ruim 200 opstandige Katharen –mannen, vrouwen, kinderen en ouderen– verbrand die zich op de berg schuilhielden”, vertelt de gids plechtig. „De kruisvaarders hadden hier een grote kuil gegraven waarin ze een enorm vuur stookten. Ondanks de dreiging van de vlammen weigerden de Katharen hun geloof af te zweren.”
Het wrede schouwspel bezet de gedachten op de weg naar Roquefixade. Naast het geluid van voetstappen is slechts het kabbelen van een beekje hoorbaar. Het is oppassen geblazen bij de afdaling. Gladde stenen zorgen ervoor dat de wandelaar voortdurend zijn ogen op het pad moet houden om niet te vallen.
Net na het dorpje Montferrier gaat het steil omhoog. Links vormen de sneeuwtoppen van de Pyreneeën een fraai contrast met de omgeving. Op de top van de berg gromt de maag om voedsel. De lunch van sesamzaad met rozijnen, paprika en sla, een gekookt eitje, een stuk stokbrood en niet te vergeten een glas wijn laat zich goed smaken.
De laatste etappe voor Roquefixade is opnieuw steil. De Katharen, die dit pad vroeger vele keren hebben gelopen, waren ongetwijfeld voor geen kleintje vervaard.
Dan, tussen de groene loofbomen, doemt een oorlogsmonument van Franse verzetsstrijders op. Een gedenkteken van veel recenter datum dan die waarop de Katharen werden vermoord. De zon weerkaatst in het witte marmer waarin zeventien namen staan gebeiteld.
De verzetshelden hadden de taak om vanuit Roquefixade de Franse pronazimilities en de Duitse troepen af te leiden van een dreigende invasie van de geallieerden in de Provence. Op 1 juli 1944 betrokken de strijders hun stellingen in de bergen langs de weg tussen Foix en Lavelanet. Ze liepen echter in een hinderlaag van de pro-Duitse Franse paramilitairen. Zeventien partizanen sneuvelden.
Roquefixade komt in zicht. Een gastvrij onthaal wacht in ”le gîte d’étape”.De schoenen kunnen uit en het douchewater spoelt zweet en vuiligheid weg. Een voedzame maaltijd van onder meer gebraden eend, doperwten in olijfolie, brood en kaas doet alle pijntjes en vermoeidheid snel vergeten. Wat rest –en onmogelijk te negeren– is de herinnering aan de wrede moordpartij die in deze omgeving plaatshad.
Chemin des bonshommes
De ”chemin des bonshommes” begint in Montségur en voert wandelaars langs de bergpaden die de Katharen volgden om te ontsnappen aan hun belagers. De route voert door fraaie landschappen en eindigt in Spanje. Onderweg kan worden gegeten en overnacht in diverse gîtes d’étape.
www.larebenne.com; www.gite-etape-roquefixade.com; www.ite-laforgeascou.com.