In het zogenoemde stabiliteitspact is destijds vastgelegd dat de overheidstekorten van de lidstaten niet mogen stijgen tot boven de 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Het saldo van Duitsland komt met een niveau van 2,7 procent inmiddels dicht in de buurt van die grens. Ook Frankrijk, Italië en Portugal dreigen in de gevarenzone te geraken. Als gevolg van de ongunstige economische omstandigheden blijven de belastingopbrengsten achter bij de ramingen en zijn er meer uitgaven nodig voor werkloosheidsuitkeringen. Dat zet de budgettaire situatie onder druk.

Duisenberg waarschuwt echter die ontwikkeling niet aan te grijpen om de voorschriften dan maar te wijzigen. „Het is de eerste keer dat ze worden getest. Het lijkt me uitermate belangrijk voor het vertrouwen onder consumenten en investeerders om de spelregels tijdens het spel niet te veranderen", aldus de bankpresident.

Duitsland zou in 2004 evenwicht of een klein overschot op zijn begroting gerealiseerd moeten hebben. Duisenberg acht die doelstelling nog steeds haalbaar, omdat naar zijn inschatting de conjuncturele teruggang die we thans beleven dan allang weer iets uit het verleden is, zoals hij het uitdrukte. In het algemeen benadrukte hij: „De onderliggende trend om op middellange termijn het tekort te hebben weggewerkt, dient gehandhaafd te blijven. Dat betekent niet dat de actuele cijfers om cyclische redenen niet mogen afwijken."

De ECB-topman toonde zich redelijk optimistisch over de vooruitzichten voor de groei. Het dal is volgens hem nu langzamerhand bereikt. „De fundamenten van de economie in Europa zijn gezond. We kampen niet met onevenwichtigheden die een lang aanpassingsproces vereisen. De voorwaarden zijn aanwezig voor een verbetering in de loop van 2002", verklaarde hij. Voor het laatste kwartaal van volgend jaar verwacht hij weer een expansie boven de 2 procent.

Nederland
Nederland heeft ruimte om zijn begrotingsbeleid voorzichtig te versoepelen om een verdere verslechtering van de economische situatie tegen te gaan. Dat zegt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in een dinsdag gepubliceerd tussentijds rapport over de wereldeconomie.

In Europa hebben behalve Nederland ook Ierland, Finland en Spanje ruimte om de economie te stimuleren via hogere begrotingsuitgaven. Maar dat geldt volgens het IMF niet voor Frankrijk, Duitsland en Italië omdat die landen dan het maximaal toegestane begrotingstekort voor de eurolanden dreigen te overschrijden.