Voorzitter Ad Verhoeven maakte donderdag bekend dat er een nieuwe naam aan zit te komen, te weten Vakcentrale MHP. Wie dat bekend in de oren klinkt, heeft het bij het juiste eind. Met de wijziging is de organisatie, na FNV en CNV de derde in grootte, weer terug bij de situatie van vijf jaar geleden. De cirkel is rond.

„De huidige naam markeerde een ontwikkeling waarvan thans moet worden vastgesteld dat deze zich niet heeft doorgezet”, laat Unie mhp weten. De belangen van middengroepen en hoger personeel staan weer centraal. Om dit te markeren, worden de kleine letters mhp voortaan in kapitalen geschreven. „We gaan terug naar de wortels”, zegt Verhoeven.

De vorming van de nieuwe organisatie was in 1998 resultante van een machtsstrijd binnen de MHP en een drietal aangesloten bonden. De Unie, de machtigste van het gezelschap, wilde af van het imago dat de vakcentrale er alleen maar voor middelbaar en hoger personeel zou zijn. Wat de doorslag gaf de organisatie op nieuwe leest te schoeien, was het dreigement van De Unie desnoods op eigen kracht verder te gaan.

Na een aantal organisatorische wijzigingen vormde de benaming ”Unie mhp” in 2000 de bekroning van de nieuw te volgen koers. Een verkeerd besluit, zo blijkt nu. „Achteraf gezien zijn we te optimistisch gestemd geweest”, erkent Verhoeven. Zijn benoeming volgde nadat de ruziënde voorzitters van allevier de betrokken clubs het veld hadden moeten ruimen. „Een naamswijziging bleek onvoldoende om plotseling een hoge aantrekkingskracht te krijgen.”

Uitspraken die hij bij zijn aantreden deed, zijn inmiddels door de praktijk gelogenstraft. „Het wordt alles of niets. Er is geen andere keus. We moeten samenwerken om te kunnen groeien, anders marginaliseren we. Binnen vijf jaar moeten we minimaal 250.000 leden hebben, anders kunnen we maar beter stoppen.”

Om met het laatste te beginnen, bij de aanstaande Vakcentrale MHP zijn ruim 175.000 leden aangesloten. Dat zijn er 25.000 meer dan in 1998, maar 50.000 minder dan in 2000. Een „behoorlijke dynamiek”, aldus Verhoeven. Hij voegt daaraan toe dat de terugloop met name valt toe te schrijven aan de Unie van Onafhankelijke Vakorganisaties (UOV). Een paar bonden zegden deze koepel gedag.

Per saldo brengt de UOV 110.000 leden in. De voornaamste daarbij aangesloten bond is de eigenzinnig opererende De Unie. De koepel van overheidsbonden CHMF vertegenwoordigt 60.000 werknemers. Bond voor de banken BBV vertegenwoordigt 3000 leden en pilotenbond VNV is ten slotte goed voor 2600 leden.

Deze getalsverhoudingen zorgden in 2001 aanleiding voor een nieuwe machtsstrijd. De UOV dreigde uit Unie mhp te stappen, omdat de zeggenschap oneerlijk zou zijn verdeeld. Voorzitter van de bond J. van Noortwijk, die onlangs aftrad als vice-voorzitter van de vakcentrale, maakte vooral bezwaar tegen het vetorecht van de kleintjes BBV en VNV. Het liep met een sisser af.

Duidelijk was dat de nauwere samenwerking waarop Verhoeven bij zijn aantreden doelde, niet uitgesproken soepel van de grond kwam. „We hebben op twee paarden gewed”, zegt hij nu. De ingezette heroriëntatie beoogt de bonden beter te laten kijken hoe hij de leden moeten bedienen, in plaats van tegen heug en meug alle energie in de vakcentrale te steken. Bovendien wordt de ledengroei weer afhankelijk van de aantrekkelijkheid van de bonden zelf.

Ook in financieel opzicht moet de vakcentrale orde op zaken stellen. Op de begroting voor 2003 blijft na wat snoeiwerk een gat over van 20.000 euro. Contributieverhoging is een van de maatregelen om de kosten te drukken. Een andere is vertrek uit Houten. Straks zit de vakcentrale onder één dak met De Unie.

In het binnenkort te openen pand van de bond in Culemborg kan Verhoeven, die onlangs tot medio 2008 werd herbenoemd, verder werken aan het proces van decentralisatie. De vakcentrale, vinden de bonden, moet zich voortaan primair richten op het Haagse lobbywerk.