Fasseur blijft bij analyse hofaffaire
De historicus prof. Cees Fasseur staat weer volop in de schijnwerpers. Gisteren meldden kinderen van Gerrie van Maasdijk, kamerheer van koningin Juliana, dat zij een aanklacht wegens smaad tegen hem indienen. Tevens verscheen vorige week een herziene versie van Fasseurs boek ”Juliana & Bernhard” met daarin gepeperde uitspraken richting zijn critici.
Wat is er aan de hand? Eind 2008 presenteerde Fasseur het boek ”Juliana & Bernhard. Het verhaal van een huwelijk”. Daarin beschrijft hij uitvoerig het huwelijk van de twee Oranjes in de periode 1936-1956. Na een aantal gelukkige jaren breekt de Tweede Wereldoorlog uit: zij is in Canada, hij leeft in Londen. Dat betekent een „keerpunt” in het huwelijk. Bovendien krijgt begin jaren vijftig de pacifistische gebedsgenezers Greet Hofman veel invloed op koningin Juliana. Te veel, vindt de prins. Het huwelijk komt onder grote druk te staan, zo schreef Fasseur, die voor het onderzoek alle medewerking van koningin Beatrix kreeg.Prins Bernhard handelde juist in de Hofmansaffaire, concludeerde Fasseur vorig jaar. En koningin Juliana was omringd door een kliek Hofmansaanhangers die haar fout beïnvloedde. Fasseur noemde man en paard en wond er in zijn boek geen doekjes om als hovelingen fouten hadden gemaakt.
Zo pakte hij ook kamerheer Gerrie van Maasdijk aan. Die omschreef hij als „onrustzaaier” en een „scheurmaker in het huwelijk.” Dat is bij de kinderen van Van Maasdijk niet goed gevallen. Zij stappen nu naar de rechter en spreken van een karaktermoord. Zij stellen dat hun vader, die in 1950 ruzie met de prins kreeg, zuiver handelde.
Fasseur bestrijdt dat en ziet de rechtszaak met vertrouwen tegemoet, zo liet hij gisteren weten. Hij benadrukt dat hij als historicus te werk is gegaan.
Datzelfde benadrukt hij ook keer op keer in het voorwoord dat hij bij de vorige week verschenen heruitgave van ”Juliana & Bernhard” schrijft.
Met name de in linkse kringen invloedrijke literatuurcritica Elsbeth Etty moet het ontgelden. Zij reageerde vorig jaar bij de presentatie van het boek op de inhoud en nam het vanuit haar feministische visie erg op voor koningin Juliana, die volgens haar „door de patriarchale, seksistische en autoritair-christelijke samenleving een immens onrecht” was aangedaan.
Fasseur wijst Etty in zijn voorwoord erop dat zij geen enkel bewijs voor haar kritiek levert en dat zij zelf Juliana tot het „enigszins zielige slachtoffer maakt van een weinig scrupuleuze echtgenoot.” Fasseur vindt dat Etty in haar kritiek voorbijgaat aan de „onverwoestbare genegenheid, ja liefde, die Juliana altijd voor haar man heeft getoond” en dat ondanks zijn ontrouw aan haar.
Fasseur verwijt Etty en anderen ook dat zij aan de haal zijn gegaan met een citaat uit een brief van Juliana aan Bernhard waarin zij schrijft: „ik weet niet in wiens gezelschap je slaapt.” Etty en velen met haar lazen daarin een verwijzing naar Bernhards vriendinnen in Londen, zegt Fasseur terugblikkend. „Niettemin is het taalkundig en ook op grond van andere omstandigheden waarschijnlijk (…) dat het citaat (…) slechts verwijst naar het mannelijk gezelschap met wie Bernhard sliep.” Zo corrigeert Fasseur zijn critici in de herziene uitgave op meer punten scherp en beslist.
Fasseur heeft tevens naar aanleiding van de vele reacties van lezers van het boek een reeks feitelijke onjuistheden gecorrigeerd. De heruitgave –als paperback– zet veel zaken recht en is een terechte correctie op de eerste editie.
Mede n.a.v. ”Juliana & Bernhard. Het verhaal van een huwelijk, de jaren 1936-1956”, door prof. dr. Cees Fasseur; uitg. Balans, Amsterdam, 2009; ISBN 978 94 6003 220 2; 525 blz.; € 15,-.
