”Leve de globalisering”
Auteur: Johan Norberg
Uitgeverij: Houtekiet, Antwerpen, 2002
ISBN 90 5240 688 X
Pagina’s: 302
Prijs: € 19,95. Globalisering is een bedreiging voor de menselijke maat. Een slogan als deze ligt prettig in het gehoor en klinkt bijzonder sociaalbewust. In ”Leve de globalisering” veegt Johan Norberg de vloer aan met dergelijke emotionele kretologie.

Zelfs voor verstokte antiglobalisten zou het boek van Norberg als geroepen moeten komen. Onbekommerd zwaait de gewezen anarchist stapels bezwaren tegen vrije handel van tafel. Ongeacht of hij gelijk heeft, in het eenrichtingsverkeer van behoudzuchtige linkse klaagzangen is de tegendraadse mening van deze Zweedse schrijver een welkom geluid.

In een beperkt aantal hoofdstukken, zeven om precies te zijn, behandelt Norberg een grote verscheidenheid aan thema’s. Of het nu armoede, honger, onderwijs, mondiale ongelijkheid of kinderarbeid betreft, alle tekenen wijzen voor hem in één richting. De hele mensheid is zonder een enkele uitzondering bij globalisering gebaat.

Al in de inleiding trekt Norberg ten strijde tegen degenen die economische internationalisering als een bedreiging afschilderen. Moet de wereld zich ontworstelen aan de greep van neoliberale marktschuimers die in het geniep hun eigenhandig getekende blauwdruk van de wereldkaart in praktijk willen brengen? Welnee, meent hij. In plaats van ons af te vragen of de situatie uit de hand is gelopen, zouden we eens moeten nadenken over de vraag of we wel ver genoeg zijn gegaan.

Norberg stelt nadrukkelijk aan de orde dat hij eigenlijk noch in kapitalisme, noch in globalisering gelooft. Want dat zijn uiteindelijk slechts systemen. Waarop het pas echt aankomt, is geloof in de mensheid. „Alles wat we om ons heen zien aan welvaart, uitvindingen, samenlevingen en cultuur, is allemaal mensenwerk.”

Om die menselijke creativiteit ruim baan te geven, is individuele vrijheid vereist. Want mensen die zelf uitmaken hoe ze willen leven, brengen op mondiaal niveau sociaal, politiek, economisch en cultureel de beste samenleving tot stand. Waarmee Norberg impliciet aangeeft dat „ganselijk onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad” niet in zijn begrippenarsenaal voorkomt.

Met zijn onwankelbare geloof in het menselijke kiest Norberg het verkeerde vertrekpunt voor zijn boek. Wat onverlet laat dat hij ontegenzeggelijk een zeer waardevolle bijdrage levert aan de discussie over globalisering. Beredeneerd tegenwicht voor allerlei ongefundeerde aannames over vrijhandel is meer dan welkom.

In de gefundeerde weerlegging van argumenten tegen vrije handel schuilt een van de aardige aspecten van het boek. Daar waar veel gemaskerde antiglobalistische betogers graag met stenen gooien, strooit Norberg liever met argumenten. De vele grafiekjes en kaders tillen de discussie naar een wat hoger niveau dan het ingooien van winkelruiten.

Verschillende aardbollen
Norberg laat zijn tegenstanders denkbeeldig aan het woord, om hun punten vervolgens op volle kracht te bestrijden. Zo werpt hij de stelling op dat we volgens sommige mensen verschillende aardbollen nodig zouden hebben wanneer iedereen er een westers consumptiepatroon op na zou houden.

Een volslagen misvatting natuurlijk, laat de auteur onmiddellijk op deze bewering volgen. „Dat is hetzelfde als wanneer iemand uit het Steentijdperk zou zeggen dat er niet genoeg steen, zout en huiden zouden zijn als iedereen zou leven als hij.” Waarop hij tal van argumenten aanvoert om de aanname te ontkrachten. Besloten met de opmerking dat vrijhandel uiteindelijk toch het best is.

Alleen deze, is namelijk de vaste overtuiging van een optimistisch gestemde Norberg, zal leiden tot een maatschappij waarin mensen hard werken om hun bestaan én tegelijkertijd de wereld te verbeteren.