In juli 1997 vlogen zo’n honderd zwaarbewapende militairen naar de afgelegen oostelijke plaats Mapiripàn. Binnen vijf dagen slachtten ze daar ongewapende burgers af, met onder meer machetes en kettingzagen. De verminkte en in stukken gehakte lichamen dumpten ze in een rivier.De oud–generaal zou lokale militairen die onder zijn bevel stonden, opdracht hebben gegeven weg te blijven uit het gebied tot de paramilitairen de klus hadden geklaard. Uscategui heeft de burgers aan hun lot overgelaten, vonden de rechters. Het is de hoogste straf voor een legergeneraal in de geschiedenis van het Zuid–Amerikaanse land. De oud–generaal stelt onschuldig te zijn en in hoger beroep te gaan.

De rechtse paramilitairen van de Colombiaanse Zelfverdedigingseenheden (AUC) werkten samen met de nationale veiligheidstroepen tegen linkse rebellen. De autoriteiten beweren dat het om incidentele gevallen gaat, maar getuigen spreken van systematische samenwerking: Paramilitairen vermoordden volgens hen met hulp van het leger en deels in opdracht van het leger duizenden leden van linkse rebellengroepen.

Details van de samenwerking komen langzaamaan aan het licht, sinds paramilitairen zichzelf overgeven en bekentenissen afleggen in ruil voor amnestie.