Voor drs. J. P. Proos is dat reden hun een fragment uit Calvijns commentaar op Efeze 6:10 voor te houden: „Hij [Paulus] vermaant ze tot sterkheid; daarna, wijl zij in zichzelf bezwijken, zo vermaant hij, dat zij van de Heere moeten begeren wat zij niet hebben: en hij belooft ook mede, dat de kracht Gods hun zal bereid zijn, zo zij ze begeren.”Proos, godsdienstdocent aan Driestar Hogeschool in Gouda, selecteerde twintig teksten uit de Institutie van de Geneefse reformator en twintig passages uit zijn commentaren. Het boekje ”Aan de slag met Calvijn” wordt aangekondigd als deel 1 in een serie ”Bronteksten op school” die door het lectoraat onderwijs en identiteit van Driestar Educatief wordt uitgegeven. Voor docenten die zich gezamenlijk op de inhoud bezinnen, kunnen de teksten inspirerend werken. De bundel kan ook gebruikt worden op de lerarenopleidingen en tijdens godsdienstlessen in het voortgezet onderwijs.

Proos biedt allereerst een beknopte levensbeschrijving van Calvijn. Uit diens geschriften zeeft hij vervolgens gedachten die de hervormer over opvoeden en onderwijzen formuleerde. Elke tekst wordt kort ingeleid en is voorzien van gespreksvragen.

Voor de passages uit de Institutie is de recent verschenen vertaling van dr. C. A. de Niet gebruikt. In de citaten uit de commentaren is de spelling gemoderniseerd; daarbij had ook de hoeveelheid komma’s verminderd kunnen worden. Wie eenmaal aan de stijl en de soms lange zinnen gewend is, vindt er een rijke bron waaruit hij veel kan putten.

Gehoorzaamheid is nodig voor de orde in de samenleving, stelt Calvijn. Al zijn opvoeders geen mensen zonder gebreken en moeten ze dat zelf ook beseffen, hun gezag dient erkend te worden. Anderzijds worden vaders vermaand met zachtheid te regeren: geen autoriteit uitoefenen zonder gevoel.

Spiegel

Een opvoeding waarin kinderen uitsluitend worden voorbereid voor een plaats in de maatschappij, terwijl de godsdienst een geringe plaats inneemt, schiet ernstig tekort. Naast ouders heeft ook de kerk daarin een belangrijke taak. Godsdienstige opvoeding kan de zonde en verdorvenheid overigens niet wegnemen; dat gebeurt alleen door wedergeboorte, bekering en geloof.

Proos geeft een helder overzicht van de noties over opvoeding en onderwijs in Calvijns geschriften. Oude teksten kunnen daarbij gebruikt worden „als spiegel voor de situatie waarin het christelijk onderwijs zich bevindt.” Ze dienen als uitgangspunt voor gesprekken over de identiteit van gezin en school.

N.a.v. ”Aan de slag met Calvijn”, door drs. J. P. Proos; uitg. Driestar Educatief, Gouda, 2009; ISBN 978 90 77889 22 0; 103 pag.; € 12,50.