Petra voor half geld

„Shop is closed!” De eigenaar van een souvenirwinkeltje in Petra gebaart boos naar enkele Bengaalse handelaren dat hij geen zaken meer wil doen. Boos, omdat een collega zojuist wél een kemelsharen vloerkleed heeft verkocht. Z’n frustratie is begrijpelijk, want de zon daalt reeds en als vader van vier kinderen heeft hij vandaag nog geen dinar verdiend. Met een oorlog in buurland Irak voor de deur beleeft de toeristenbranche in Jordanië barre tijden.

Willem H. Smith
21 February 2003 07:50Gewijzigd op 14 November 2020 00:09
Jerash koestert de best bewaarde resten van een Romeinse stad buiten Italië. - Foto RD
Jerash koestert de best bewaarde resten van een Romeinse stad buiten Italië. - Foto RD

Het parkeerterrein had vol met bussen moeten staan, alle bedden van de 63 hotels hadden bezet moeten zijn en de souvenirverkopers hadden goede zaken moeten doen. Het tegendeel blijkt het geval. Het toeristenplaatsje in Wadi Musa, de Vallei van Mozes (omdat hij hier met zijn staf op de rots sloeg?), maakt een verlaten indruk. In Petra heeft een honderdtal bezoekers bijna het rijk alleen.

Tot 2001 ging het Jordanië voor de wind. Anderhalf miljoen toeristen bezochten jaarlijks het land. Toen brak de Palestijnse intifada uit, had het drama van de elfde september plaats en werd het oorlog in Afghanistan. Als klap op de vuurpijl zet Saddam Hussein de zaak opnieuw op scherp. Bij velen verdwijnt de animo voor een vakantie in het Midden-Oosten daardoor als sneeuw voor de zon.

De belangrijkste inkomstenbron van het hasjemitische koninkrijk staat inmiddels nagenoeg droog. De ruim 45.000 mensen die in de toerismebranche werken, kampen met gigantische problemen, vertelt Ali Abu Shakra, gids van het Jordaans Verkeersbureau, als we aanstalten maken om Petra te bezichtigen. „De dreigende aanval van Amerika op Irak maakt de situatie met de dag nijpender.”

Het ministerie van Toerisme probeert ondertussen de schade zoveel mogelijk te beperken en halveerde inmiddels de entreeprijzen van alle grote attracties. Een dagpas voor Petra kost nu 11 dinar, pakweg 18 euro. Ook hotels, zelfs op vijfsterrenniveau, proberen de bezetting enigszins op peil te houden door spectaculaire kortingen. Zo paait Marriott toeristen door maar liefst 75 procent van de kamerprijzen af te doen. Tevergeefs, want overal, ook langs de Dode Zee, wekken hotels een verlaten indruk.

Neutraal
Wie ’last minute’, voor de oorlog in deze regio losbarst, nog naar Jordanië durft, kan daar niet alleen goedkoop, maar ook veilig toeven, zegt Abu Shakra. „We zitten gevangen tussen twee brandhaarden. Maar ons land stelt zich neutraal op.”

Het land, dat zich officieel afzijdig houdt van een oorlog tegen Saddam Hussein, ontvangt niet alleen voor een vriendenprijs olie van de dictator uit Bagdad, maar ook elk jaar 450 miljoen dollar van Uncle Sam. De bevolking deelt ondertussen de in de Arabische wereld algemeen gevoelde weerzin tegen het Amerikaanse buitenlandse beleid, vooral als het gaat om de Palestijnen. Op zich is dat niet verwonderlijk, want ruim de helft van de Jordaniërs is van Palestijnse afkomst.

Hoewel de doorsnee burger pro-Irak is, merk ik niets van vijandigheid jegens westerse toeristen. Integendeel, op straat word ik vriendelijk aangesproken, waarbij een enkeling informeert of ik uit de VS kom. Onder het genot van een glas mierzoete thee laat de gastheer weten dat de Amerikanen alleen uit zijn op de olie van Irak en dat hij Saddam Hussein ook liever vandaag dan morgen dood ziet. „Laat die oorlog maar gauw komen, want deze situatie is een ramp voor ons.”

Wereldwonder
Normaal kan Petra rekenen op duizenden toeristen, maar nu zijn de drijvers van paarden, kamelen en ezels in de meerderheid. Ze willen je maar al te graag op een beestenrug in de ”roze stad” van de Nabateeërs brengen. Uiteraard tegen betaling van enkele dinars of dollars.

Wij volgen Ali te voet door de kilometerslange, nauwe kloof, waarvan de zijkanten wel 80 meter hoog reiken. Soms gluurt de zon door de bergspleet, die bijna na elke bocht een andere verrassing in petto heeft. Mijn mond valt open van verbazing als de donkere ”siq” ophoudt en de ”Al Khazneh”, de kolossale Schatkamer van Farao, in beeld komt.

Petra, door Unesco in 1985 op de Werelderfgoedlijst geplaatst, telt maar liefst 800 monumenten, die voor het merendeel door de Nabateeërs met hamer en beitel in de roze, rode en paarse bergwanden zijn uitgehouwen. De twintig daaropvolgende eeuwen beet ook de natuur zich in het zachte kalksteen vast, waardoor de mooiste en kleurrijkste vormen ontstonden. Volgens Jordaniërs zou dit het achtste wereldwonder moeten zijn.

Door de grote aardbeving van 747 stortte Petra in en van de kruisvaarderstijd tot 1812 raakte de stad in de vergetelheid. Totdat de Zwitser Johann Ludwig Burckhardt, die op zoek was naar het graf van Aäron, haar opnieuw ontdekte. Al de graffaçades, tombes en tempels bezichtigen kost je een dag slenteren. Regelmatig schieten bedoeïenen me aan die allerlei snuisterijen proberen aan te smeren. Halskettingen, stenen beeldjes en flesjes met gekleurd zand. Of muntjes die o zo antiek ogen, maar ”made in Taiwan” blijken te zijn.

Bijbelse themareis
De verborgen stad is een van de hoogtepunten van de twaalfdaagse reis ”In de voetstappen van Mozes” van Beter-uit Reizen. De grootste christelijke reisorganisatie in Nederland nam ondanks de aanhoudende spanningen in het Midden-Oosten Jordanië opnieuw in het reisprogramma op. „Jordanië, waar we vorig jaar mee zijn begonnen, is een stabiel en veilig land”, zegt woordvoerder Jan-Willem Herweijer. „Omdat de reizen naar Israël nagenoeg stilliggen, wilden we toch een bijbelse themareis aanbieden. Beide Mozes-bergen zitten er prominent in. Door te overnachten in Wadi Rum krijgen de deelnemers bovendien het woestijngevoel.”

De vliegrondreis begint in de Egyptische hoofdstad Caïro en voert via de Sinaï en de Rode Zee naar Jordanië, waar behalve de havenstad Aqaba ook onder meer de berg Nebo wordt bezocht. In totaal staan dit jaar tien van deze reizen gepland. Herweijer verwacht dat de eerste twee -vertrekdata 4 en 25 maart- gewoon door zullen gaan. „Ze zijn inmiddels volgeboekt en de deelnemers zullen, als de situatie blijft zoals die nu is, vertrekken. In tegenstelling tot Israël geldt voor Jordanië namelijk geen negatief reisadvies.”

Romeinse stad
De Beter-uit-reizigers zullen eveneens Jerash, in Noord-Jordanië, aandoen. Daar tref ik, anders dan in Petra, nauwelijks souvenirverkopers aan. Wellicht is dat te danken aan de aanhoudende regen, die de ruïnes een mistroostige aanblik geeft. Toch is het volgens kenners het best bewaarde overblijfsel van een Romeinse stad buiten Italië.

De typische plattegrond waarop Romeinse stratenbouwers patent hadden, ligt er nog voor een groot deel gaaf bij. De karrensporen zijn hier en daar goed zichtbaar. In gedachten en met een beetje fantasie zie je de zuilengalerijen en winkeltjes die naar het ovale forum leiden. Links en rechts liggen nog restanten van de tempels, theaters en (Byzantijnse) kerken.

Het bezoekerscentrum, dat in de zomer van 2000 openging, doet de geschiedenis van de ”stad van duizend zuilen” uit de doeken. Gerasa, zoals Jerash ook werd genoemd, behoorde eens tot de Dekapolis, het verbond van tien vrije steden in de Romeinse provincie Syria. Vanaf 106 na Christus maakte de handelsstad deel uit van de ”provincia Arabia” en bracht keizer Hadrianus een bezoek aan de grootste Romeinse stad na Rome. De triomfboog die aan dat feit herinnert, staat in de steigers. De bouwvakkers vinden het blijkbaar welletjes en koken in de vervallen paardenstallen hun potje. Liefhebbers die op de hippodroom een ”chariot experience” willen ondergaan, kunnen een ritje met een strijdwagen boeken.

Niet ver van Jerash ligt overigens het land van de Gadarenen, waar de duivelen Jezus baden of ze in een kudde zwijnen mochten varen. Wij vertrekken naar Wadi Rum, de weidse woestijnsteppe in het zuidelijkste deel van Jordanië. Tijdens een jeepsafari ontvouwt zich een adembenemend decor van ruige bergruggen en glooiende stuifduinen. Je voelt een beetje aan waarom de Jordaniër aan deze verlaten wildernis zijn hart heeft verpand.

Meer informatie over Jordanië: 020-6705356 of www.see-jordan.com.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer