Vooruitlopend daarop en ter inleiding volgt eerst een verhaal dat ik niet zelf heb verzonnen maar waarvan ik wel een eigen versie heb gemaakt. Het is bedoeld als eye-opener, als poging ons bezig zijn in perspectief te plaatsen.Het gaat over een jochie uit een minder ontwikkeld land. Dagelijks vist hij met wat primitief tuig in een rivier. Zo zorgt hij dat er iedere dag weer voldoende voor hun gezin te eten is.

Dan, op een dag, krijgt hij gezelschap. Een lijvige man in korte broek en met een grote hoed is bij ‘zijn’ rivier neergestreken om ook te vissen. Hij is er afgeleverd door een jeep. De bestuurder van de huurauto is een lokale man die de beste visstekken van de omgeving kent. Hij fungeert als tolk tussen de jongen en de vreemdeling.

De nieuwkomer blijkt op vakantie te zijn. Hij wil zich veertien dagen helemaal terugtrekken in de natuur. Zijn land van herkomst is de Verenigde Staten, waar hij manager is bij een bedrijf in cosmetica. De baan die hij heeft is zwaar. Het begint ermee dat hij iedere dag vroeg op moet om op tijd op zijn werk te kunnen zijn. De files duren soms urenlang. Dan staat hij al stijf van de stress terwijl de werkdag nog moet beginnen. Tegenwoordig moet hij pillen slikken vanwege een verstoord hartritme.

Hij geeft leiding aan een verkoopteam en wordt periodiek afgerekend op de resultaten van zijn mensen. Tijdens stafvergaderingen krijgt hij te horen welke doelstellingen het komende kwartaal moeten worden gehaald. Meestal liggen die net iets hoger dan in de vorige periode.

Toen hij nog maar net deze functie bekleedde, protesteerde hij tegen die praktijk. Hij vond dat hij al zo veel van zijn mensen vroeg. Hij verzette zich ertegen de lat nog hoger te leggen. Dat leek hem niet verantwoord. Collega’s hadden hem toen gewezen op een even eenvoudig als effectief principe. Hij moest zorgen dat de mensen die onder hem vielen, net iets boven hun kunnen waren ingedeeld. Mensen die voortdurend op hun tenen moeten lopen, zijn als was in je handen, garandeerden zij hem.

En inderdaad, sinds hij dat deed, kon hij veel meer gedaan krijgen en waren de resultaten voortdurend omhooggegaan. Weliswaar had niet iedereen het tempo kunnen bijhouden maar doordat het bedrijf met contracten werkt, konden ze goedkoop van die mensen af. Het was eigenlijk een afvalrace waarbij alleen de sterksten overbleven. Soms bekroop hem de gedachte dat het eigenlijk een gekkenhuis was maar ja, hij zat nu eenmaal in die mallemolen en kon er moeilijk uitstappen. Bovendien bracht zijn baan veel geld in het laatje. Zijn vrouw, die ook een drukke job had, en hij konden zich bijna alles veroorloven. Pas hadden ze nog een sauna laten aanleggen. Daarin konden ze heerlijk tot rust komen na weer een hectische werkweek.

Vier keer per jaar gingen ze op vakantie. De ene keer samen, de andere keer gescheiden. Omdat hij erg van vissen hield, was hij nu alleen op pad.

Het duurde niet lang of hij raakte in gesprek met de jongen uit het inheemse dorp. Dankzij de tolk konden ze alle mogelijke informatie uitwisselen. Al snel had hij in de gaten dat de jongen uitzonderlijk slim was. Zijn waarnemingen waren bijzonder scherp. Tot zijn verbazing hoorde hij dat de jongen wel naar school was geweest maar geen vervolgonderwijs had genoten. Dan had hij naar een grotere stad moeten gaan en dat wilde hij niet. Hij had het prima naar zijn zin hier en hij was bang dat hij niet aan het leven in de stad zou kunnen wennen.

De jongen nodigde de Amerikaan uit om mee op jacht te gaan. Ze trokken de bossen in en de jongen demonstreerde hoe hij met zijn pijl en boog feilloos een vogel uit de boom wist te schieten en welke vogels een smakelijk hapje vormden. Ook liet hij hem zien wat erbij komt kijken om een gazelle met een speer te kunnen doden. De Amerikaan vond het geweldig. Nog nooit had hij zo’n vakantie meegemaakt. Hij verheugde zich nu al op de jaloerse gezichten van zijn collega’s als hij de foto’s van zijn exotisch uitstapje zou laten zien. Hij dacht aan zijn verdere toekomst. Als hij voldoende geld zou hebben verdiend, zou hij zich vervroegd terugtrekken en langdurig naar deze omgeving terugkeren. Hier zou hij best de rest van zijn dagen willen doorbrengen.

Op zijn beurt wilde de jongen alles van de Amerikaan weten. Hij viel van de ene verbazing in de andere. Wat een turbulent leven had die man. Hoe bestond het dat hij dat volhield. De jongen zou helemaal doordraaien als hij zo moest leven.

Na een aantal dagen kreeg de Amerikaan een prachtig plan. Zonde vond hij het dat deze slimme jongen zijn dagen verdeed met vissen en jagen. Hij vroeg hem zijn vader te halen. Zo gebeurde. De Amerikaan stak van wal en zei dat hij de zoon van de man op zijn kosten wilde laten studeren op een vermaarde universiteit. Hij zei ervan overtuigd te zijn dat de jongen de studie vanwege zijn hoge intelligentie zeker zou halen.

„En dan”, vroeg de vader.

„Dan kan hij vast en zeker aan de slag in het Amerikaanse bedrijfsleven”, was het antwoord.

„En dan”, vroeg de vader opnieuw.

„Dan schopt hij het misschien wel tot manager, net als ik.”

„En dan”, herhaalde de vader zijn vraag.

„Dan kan hij zich een mooi huis in een groene omgeving permitteren.”

„En dan?”

„Hij zou bijvoorbeeld langdurig op vakantie kunnen gaan om te vissen en te jagen.”

„Maar”, zei de vader, „in een groene omgeving verkeert hij al het hele jaar en vissen en jagen doet hij hier de hele dag.”

Daarop zweeg de Amerikaan beschaamd.