Nadat een Scud-raket, die geladen kan zijn met een explosieve, biologische of nucleaire lading, is afgevuurd, hebben de Nederlandse militairen maar enkele minuten de tijd om het projectiel te onderscheppen. Dat is volgens de commandant van de uit te zenden Patriots, luitenant-kolonel E. H. Abma, geen enkel probleem. „We kunnen natuurlijk niet voor honderd procent garanderen dat er geen enkele raket doorkomt, maar ik ben er vrijwel zeker van dat het zo zal zijn.”

Hij zei dat dinsdag op luchtmachtbasis De Peel, waar operatie ”Tulip Guardian” aan de media werd gepresenteerd. Dat gebeurde net voordat Haagse politici, lees de PvdA, roet in het eten gooiden. Onzeker dus of en hoe Nederland in zijn eentje ten strijde trekt tegen de raketten van Saddam Hussein.

Iedere dag vertraging is funest, is te horen op De Peel, in de kop van Limburg. Na een officieel groen licht duurt het minimaal drie weken voordat de Patriots ter plekke zijn. Is dat niet te laat? „Dat moet u aan Saddam vragen”, zegt de commandant tactische luchtmacht, generaal-majoor J. H. de Jong. „Wij weten niet wanneer hij zijn eerste raket afvuurt.”

De luchtmacht stationeert de Patriot-eenheden op de vliegbasis van Diyarbakir en van Batman, in het zuidoosten van Turkije. De eenheden worden in Turkije 24 uur per dag bemand. Dat betekent dat de militairen in ploegendienst gaan werken. De twee vliegvelden zijn ongeveer 80 kilometer van elkaar verwijderd. Vanuit die plaatsen kan de grens met Irak helemaal onder controle worden gehouden.

Doel van de missie is bescherming te bieden tegen eventuele aanvallen vanuit Irak. Maar wie of wat moet worden beschermd? Turkije hecht weinig waarde aan het dunbevolkte gebied, dat ook nog eens door Koerden wordt bewoond. Zeker rond Batman wonen nauwelijk mensen. Diyarbakir is ook geen bloeiend handelscentrum.

Tijdens de Golfoorlog in 1991 gingen de Patriots ook naar Turkije. Toen werd Batman door de Nederlandse kolonel Tees afgekeurd. Door de omliggende bergen was het radarzicht vrijwel nihil en in het woeste bergterrein waren geen geschikte locaties te vinden, aldus een beschrijving in het boek ”Blazing Skies”.

Abma vindt Batman nu geen probleem. Volgens generaal De Jong hebben de Turken „een aantal te verdedigen locaties” voorgelegd. Hoeveel er dat zijn, wil hij niet zeggen. „Deze twee plekken zijn eruit gekomen.” Op de suggestie dat in Diyarbakir en Batman binnenkort Amerikaanse militairen en materieel worden gestationeerd die moeten worden beschermd, wil de generaal niet ingaan. Abma zegt dat zijn Patriots „voldoende dekking bieden” aan beide luchthavens en de laad- en losplaatsen.

Voor de bediening van de apparatuur en enkele ondersteunende diensten reizen 370 Nederlandse militairen af naar Turkije. Ze worden ondergebracht in tenten. Hoe lang de missie gaat duren, is nog niet bekend. Generaal De Jong houdt rekening met een periode van zes maanden. Hij raamt de kosten op 15 tot 20 miljoen. Los daarvan kost elke afgeschoten raket 500.000 euro.

Voor de drie Patriot-vuureenheden met ieder vijf lanceerinrichtingen gaan 120 raketten mee. Daarvan zijn er op verzoek 32 ter beschikking gesteld door Duitsland. Die raketten zijn technisch iets beter. Een opmerkelijke stap, omdat Duitsland tegen de Irak-oorlog is.

De Jong benadrukte dinsdag het defensieve karakter van de operatie en het belang van de internationale samenwerking. Dat laatste blijkt volgens hem niet alleen uit de inzet van Duitse raketten. De samenwerking met de Verenigde Staten is nog belangrijker. „Zij beschikken als enige over een systeem om snel afgevuurde vijandelijke raketten op te sporen en te volgen. Wij zijn op dat punt volstrekt afhankelijk van de VS.”

Het moest de generaal dinsdag met zo veel media in de buurt toch even van het hart. Met de uitzending van de Groep Geleide Wapens heeft de luchtmacht straks al haar systemen in de lucht. Patriots in Turkije, Cougar-helikopters in Bosnië en F-16’s en een KDC-10-tankervliegtuig in Kirgizië. Wee de politicus die het waagt op deze prachtige en uiterst bruikbare systemen te bezuinigen, hoorde je de generaal denken.