De G8 kwam vorig jaar zomer en recent in juli nog bijeen. Anders dan bij de G20 levert dat traditioneel demonstraties op van tegenstanders die beweren dat de G8 ondemocratisch is en onvoldoende draagvlak heeft om namens de wereld te mogen spreken.De G20, de groep van twintig belangrijkste economieën in de wereld, staat donderdag en vrijdag voor haar derde bijeen-komst sinds eind vorig jaar. Na Washington en Londen komen de landen nu bijeen in het Amerikaanse Pittsburgh. Daar staat net als in Washington en Londen centraal hoe de wereldwijde financiële crisis moet worden aangepakt en hoe zo’n drama voortaan kan worden voorkomen.

De grote, rijke landen ervaren steeds meer het belang om ook opkomende economieën bij het oplossen van financiële problemen te betrekken. Vaste leden van de G20 zijn onder meer Brazilië, China en India.

Nederland heeft sinds het uitbreken van de crisis een stevige lobby gevoerd om ook mee te mogen praten vanwege de omvangrijke financiële sector in ons land. Daarnaast draagt Nederland financieel flink bij aan instituties als het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank, die hun aandeel moeten leveren aan het wereldwijde herstel. De lobby bleek uiteindelijk succesvol, want na Washington en Londen is Nederland ook in Pittsburgh vertegenwoordigd. Premier Balkenende ontving daarvoor de uitnodiging deze zomer toen hij de Amerikaanse president Obama bezocht.

Sommige critici beweren dat Nederland het felbegeerde plekje alleen gekregen heeft omdat ons land op andere terreinen de Amerikanen tegemoet zou willen komen, zoals bijvoorbeeld bij het zoeken naar oplossingen als de sluiting van de omstreden gevangenis Guantanamo Bay vastzit op enkele personen.

Het kabinet wijst er steeds op dat Nederland eerder ook aan tafel zat. Internationaal wordt erkend dat de belangen voor Nederland groot zijn en er is waardering voor de inzet. Zo is minister Bos (Financiën) in Europa zeer actief om net als in eigen land te proberen iets aan de torenhoge bonussen voor bankiers te doen.

De G20 heeft ook zelf zijn status vergroot. De vergaderingen waren aanvankelijk het terrein van ministers van Financiën en presidenten van centrale banken. Sinds het uitbreken van de crisis zijn het de regeringsleiders zelf die hun nationale delegaties aanvoeren.

Premier Balkenende vindt het niet vruchtbaar om een discussie te beginnen of Nederland inmiddels niet een volwaardig lidmaatschap zou moeten krijgen. In New York zegt hij vooruitblikkend op de G20 dat de samenwerking met andere landen in aanloop naar de top hem voldoende erkenning geeft. Op hoog ambtelijk niveau is Nederland betrokken en ook minister Bos heeft al veel contact gehad met zijn collega’s. „Het gaat erom dat je voluit meedoet, ook in de voorbereiding”, aldus Balkenende. Hij zei goede hoop te hebben dat ons land een volgende keer opnieuw een uitnodiging krijgt voor de G20-top.

Voor Nederland is in Pittsburg van belang dat er afspraken komen hoe ieder de overheidsfinanciën op langere termijn op orde krijgt en hoe met streng toezicht nieuwe financiële drama’s voorkomen kunnen worden.

In Pittsburgh zal ook gediscussieerd worden over de vraag of en hoe strikt er regelgeving moet komen die excessieve beloningen van bankiers verbiedt. Balkenende erkent dat er internationaal verschillend over gedacht wordt. Op het vasteland in Europa is de roep om strikte regels een stuk groter dan bijvoorbeeld in Groot-Brittannië, laat staan in de VS.