Nee, hij heeft helemaal niets met de kritiek van de oppositie dat de regering de problemen voor zich uitschuift. Van Geel: „Er is geen grond voor de karikatuur dat dit kabinet daadkracht ontbeert. Wij nemen onze verantwoordelijkheid.”Hoe zou u deze begroting willen typeren?

„Het is in twee opzichten een bijzondere begroting. In de eerste plaats natuurlijk vanwege de bijzondere omstandigheden: de economische crisis. Dit kabinet beseft heel goed dat de welvaartsgroei die we hadden voorlopig niet meer terugkeert, en dat maatregelen dringend nodig zijn. Daarnaast is deze begroting bijzonder, omdat ze een weergave is van afspraken die al in maart, tijdens het crisisberaad, zijn gemaakt. Voor een deel waren het dus al bekende afspraken.”

Wat vindt u goed aan deze Miljoenennota?

„Ik ben blij dat het kabinet niet de zogeheten kaasschaafmethode heeft gehanteerd. Er zijn niet allerlei bezuinigingslijstjes opgesteld. Er zullen fundamentele keuzes worden gemaakt als het gaat om de collectieve sector; die wordt echt te zwaar ten opzichte van de economie. Wij willen volop meedoen in het maken van die keuzes. Maar wel op voorwaarde dat we al in deze kabinetsperiode, tot 2011, betekenisvolle stappen zetten.”

Volgens de oppositie schuift het kabinet problemen voor zich uit.

„Daar heb ik helemaal niets mee. Neem alleen al het feit dat dit jaar het besluit is genomen om 5 miljard euro om te buigen en te bezuinigen. Dit is alleen nog niet het moment om fundamentele keuzes te maken. We staan voor een enorme uitdaging: de grootste crisis sinds de jaren dertig. Elke drastische maatregel die we nu zouden nemen zou óf slecht zijn voor de economie, óf onsamenhangend; we zouden geen zicht hebben op de vraag hoe de ene maatregel inwerkt op de andere. Overigens hoor ik ook geen alternatieven van de oppositie; die is tot op het bot verdeeld over kwesties als de AOW-leeftijd.”

Is er iets in de begrotingsstukken wat u mist?

„Ik heb nog wel een paar wensen. Zo wil ik dat dit kabinet de eisen ten aanzien van huwelijksmigratie aanscherpt. We moeten geen kansloze mensen in Nederland krijgen. Dat is niet goed voor die mensen zelf en dat is niet goed voor onze samenleving, omdat we hen niet goed kunnen opvangen. Misschien moeten we eens kijken of we aan huwelijksmigranten een beroepsopleiding als eis kunnen stellen.”

Dit kabinet doet in deze crisistijden een moreel appel op burgers. Wat betekent dat precies?

„Een Amerikaans spreekwoord luidt: Je kan een paard wel naar de drinkbak brengen, maar je kan het niet dwingen te drinken. Een overheid kan nog zulke goede regels opstellen, burgers zullen wel het besef moeten hebben dat hun gedrag ertoe doet. Datzelfde geldt voor bankiers. Het morele besef zal in hun harten moeten komen, anders zullen ze de regels altijd weten te ontwijken, en bijvoorbeeld te dure leaseauto’s nemen.”

Hoe hoopt u dat dit kabinet over twintig jaar zal worden herinnerd?

„Als een hervormingskabinet. De uitdagingen zijn nu veel groter dan de uitdagingen waar het kabinet-Lubbers in de jaren tachtig voor stond. We zijn in een nieuwe fase beland. Eerst was er de industriële revolutie, toen de informatisering, en nu willen wij de fundamenten leggen voor een duurzame economie, een economie die efficiënt omgaat met haar grondstoffen. Deze crisis biedt kansen.”