Einde Lehman markeert einde tijdperk
Op 15 september 2008 schokt het verdwijnen van Wall Streeticonen Lehman Brothers en Merrill Lynch de financiële wereld. Waar de laatste zich nog in de armen weet te werpen van Bank of America gaat Lehman Brothers met geraas ten onder. Het betekent het einde van een tijdperk en het begin van een financiële crisis zonder weerga.
Op Wall Street is op de dagen voor deze Black Monday koortsachtig gezocht naar een mogelijke koper voor Lehman Brothers. Miljardenverliezen op riskante hypotheekbeleggingen hebben de roemruchte zakenbank op de rand van de afgrond gebracht. In de week voor het faillissement stort de beurskoers van Lehman met 70 procent in. Van de beurswaarde van 36 miljard dollar (25 miljard euro) een jaar eerder is dan nog minder dan 3 miljard over.Bank of America en de Britse bank Barclays zijn de voornaamste kandidaten om Lehman te redden, maar zonder steun van de overheid willen zij hun handen niet aan Lehman branden. Minister van Financiën Henry Paulson en het stelsel van centrale banken, de Fed, weigeren echter bij te springen. Na de eerdere reddingen, van hypotheekreuzen Fannie Mae en Freddie Mac en zakenbank Bear Stearns, wil de overheid een voorbeeld stellen: geen enkele instelling is te groot om ten onder te gaan. Een keuze met gevolgen, zo zal blijken.
Tegelijkertijd staat ook het voortbestaan van Merrill Lynch op het spel. Analisten vrezen dat die zakenbank het volgende dominosteentje in de financiële crisis is. In het weekend dat een koper wordt gezocht voor Lehman Brothers slaat Merrilltopman John Thain echter zijn slag. Bank of America durft de redding van Lehman niet aan, maar heeft wel oren naar een overname van Merrill Lynch. Voor 50 miljard dollar komt de deal rond en verdwijnt een tweede icoon van Wall Street.
In de dagen na de val van Lehman blijkt pas goed hoe verweven de internationale financiële wereld is. Overal ter wereld blijven banken met brokstukken uit de Lehmanboedel zitten. Geen enkele bank weet nog hoe solide de ander is. Al het vertrouwen, de smeerolie van de financiële markten, is verdwenen.
De internationale financiële markten gaan op slot, terwijl het volgende megafaillissement zich alweer aandient. Verzekeringsreus AIG, niet lang daarvoor nog de grootste verzekeraar ter wereld, kan niet meer aan zijn verplichtingen voldoen. Dit keer kan de Fed niet meer op zijn handen blijven zitten; voor 85 miljard dollar wordt bijna het hele bedrijf genationaliseerd.
In de twee weken die volgen, breiden de problemen onder de banken zich als een olievlek over de wereld uit. In Duitsland moet hypotheekbank HRE met forse overheidsinjecties overeind worden gehouden, de Ierse regering besluit alle spaartegoeden in het land volledig te garanderen.
Aan het eind van de maand bereikt de crisis definitief de Benelux, als Fortis zich toch blijkt te hebben vertild aan de overname van ABN AMRO. Op 28 september nemen Nederland, België en Luxemburg een belang in de noodlijdende bank. Vijf dagen later komen alle Nederlandse delen van Fortis en ABN AMRO in handen van de Nederlandse staat.
