Hieraan zou ik graag Bedum toevoegen, waar we van 1990-1997 deel van uitmaakten. Met verwondering mochten we en mogen we zien dat ook daar al vele jaren een gemeente is die leeft uit de belijdenis dat de behoudenis is in niemand anders dan Jezus Christus (Hand. 4:12).A. Altena-Blommers
Dorpsstraat 9a
4194 TC Meteren

Zinzendorf

Niet alleen Spener keerde zich van de puriteinen af, maar ook Zinzendorf, wat in het verslag in RD 1-9 niet uit de verf komt. Marsha Schuchard laat in haar boek ”William Blake and the Sexual Basis of Spiritual Vision” duidelijk zien dat graaf Zinzendorf zijn wettische leermeester Francke niet alleen niet volgt, maar een libertinistischer weg inslaat.

Als echte achttiende-eeuwer probeert hij de Heiland in zijn preken te visualiseren, zoals de methodisten dat met hemel en hel doen.

In de leer gaande bij kabbala en rozenkruisers, die onder andere leren dat de cherubim op het verzoendeksel op de ark copuleren, ontwikkelt hij de leer van de echtelijke liefde als sacrament.

Aziatische bekeerlingen maken hem bekend met tantratechnieken, waarbij de seksuele vereniging van man en vrouw met God verenigt. Tijdens afwezigheid van de graaf brengt zoonlief Christel dit fysiek in praktijk met een aantal ingewijden.

Voor de graaf gaat dit te ver. Zinzendorf promoot vooral de schilderkunst. De Heiland moet op indringende manier afgebeeld worden.

Bovengenoemd boek laat zien dat er een lijn loopt van Zinzendorf en zijn zoon Christel naar de spiritualist Swedenborg, om ten slotte uit te komen bij de gnosticus William Blake, ongeëvenaard kunstenaar op grafisch gebied.

R. P. Kool
Gravinnelaan 3
3905 HG Veenendaal

Afrikaans

In RD 1-9 las ik Nico van der Voets artikel over Stellenbosch. „De universiteit van Stellenbosch is de enige in Zuid-Afrika waar Afrikaans wordt gesproken”, en: „Alle andere universiteiten zijn Engelstalig.” Gelukkig klopt dat niet, helemaal niet. Hoewel drietalig, is bij onze universiteit in Potchefstroom Afrikaans de hoofdtaal.

En bij mijn beste weten is het Afrikaans ook in Bloemfontein en Pretoria een belangrijke taal, indien het niet de belangrijkste is. Het is wel zo dat het Afrikaans onder toenemende druk komt te staan. Persoonlijk vermoed ik dat door de ‘val van Stellenbosch’ onze universiteit de rol zal overnemen als hoedster van de Afrikaanse taal.

Prof. dr. Benno A. Zuiddam
North West University
Potchefstroom Campus
Zuid-Afrika

Gloeilamp

Het is goed dat er aandacht is gevraagd voor de gevaren voor de volksgezondheid die de omschakeling van gloeilamp naar spaarlamp met zich mee kan brengen (RD 1-9). Je hebt echt te maken met een ander lichtspectrum, dat overigens met behulp van geschikte pigmenten wel wat ‘dichter’ bij het voor ons vertrouwde natuurlijke licht gebracht kan worden.

Maar ook een ander facet blijft vaak onderbelicht. Het is namelijk maar de vraag in hoeverre de spaarlamp werkelijk bijdraagt aan een beter milieu. We moeten niet vergeten dat elk elektrisch toestel nagenoeg zijn hele ‘energievoorraad’ omzet in warmte.Dat geldt voor een elektrische kachel, voor een gloeilamp, voor een geluidsinstallatie. Ook een ventilator van 100 watt die op een snikhete dag op volle toeren draait, produceert alleen maar… 100 watt aan warmte. Vervang je dus een traditionele gloeilamp door een spaarlamp van lager vermogen, dan heb je wel evenveel licht, maar uiteindelijk toch een veel lagere warmteafgifte.

Dit betekent dat we ons van de energiebesparing niet zo erg veel moeten voorstellen als we spaarlampen binnenshuis gaan toepassen tijdens het stookseizoen.

Het is te voorzien dat de aardgasleverancier er blij mee zal zijn.

H. Ligtenberg
Regentesselaan 17
3905 GT Veenendaal