Ze zijn alleen bereid hiervan af te zien als het ministerie van Justitie morgen tegemoet komt aan tien eisen. Dat heeft een woordvoerster van de Abvakabo maandag gezegd na een ledenraadpleging in Utrecht.

Het gevangenispersoneel wil onder meer dat zogeheten meermanscellen alleen geopend mogen worden door twee of meer bewakers. ’s Nachts zouden de cellen dicht moeten blijven. Ook zouden er extra trainingen moeten komen, evenals een calamiteitenteam.

Minister Donner van Justitie wil op 1 maart een start maken met de proef in zeven gevangenissen, waarbij meerdere mensen per cel worden opgesloten. Het experiment vindt plaats in de penitentiaire inrichtingen in Vught, Utrecht, Limburg-Zuid, Breda, Achterhoek, Tilburg en Rijnmond.

Justitie gaat ervan uit dat dit alles doorgaat en spreekt tegen dat het om een proef gaat. „Het is een gefaseerde invoering om wel eerst te kunnen zien wat goed en wat minder goed gaat”, zegt een woordvoerster van het departement. Volgens haar gaan de bonden ervan uit dat ze adviesrecht hebben „maar we hebben hier te maken met een politiek besluit.” Justitie verwacht tijdig tot overeenstemming te komen over mogelijke knelpunten.

De Abvakabo kan nog niet zeggen wat de acties precies inhouden. Comités gaan voorbereidingen treffen. Een woordvoerster denkt niet direct aan stakingen, maar verwacht bijeenkomsten voor de bewaarders. Verder overweegt men gevangenen niet te luchten, aldus een andere woordvoerster.

De CNV Publieke Zaak raadpleegde vandaag de leden onder de gevangenisbewaarders. Voor deze bond is de proef ook nog geen uitgemaakte zaak. Het CNV wil alleen meewerken als het ministerie de veiligheid van de bewaarders garandeert. Ook moet er een evaluatie komen. „Het ministerie heeft nu alleen nog vage normen. Het moet echt veel concreter”, aldus onderhandelaar G. de Koe van CNV Publieke Zaak.

Het CNV verwijst onder meer naar de drie incidenten die vorige week plaatsvonden in de rechtbanken van Arnhem, Assen en de gevangenis van Leeuwarden. Ook noemt de bond de situatie in België: daar zou al blijken dat meermanscellen slecht uitpakken.

In de noodgevangenis in Zeist voor bolletjesslikkers en andere kleinere drugskoeriers verblijven al wel twee mensen op een cel. Vrouwen zitten soms zelfs met zijn vieren of zessen bij elkaar. In deze gevangenis is de bewaking in handen van het beveiligingsbedrijf Securicor. Alleen de locatiemanagers en adviseurs vallen nog onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Justitie. De bewakers vallen onder de CAO voor particuliere beveiliging.