„Het ging niet al te slecht”, was het onderkoelde commentaar van de Britse omroep BBC. En zo is het. De radicale taliban hadden aangekondigd stembureaus en kiezers zonder pardon te zullen aanvallen. Velen hielden rekening met een bloedbad, maar het bleef ‘slechts’ bij 73 aanvallen, verspreid over 15 provincies.Westerse landen, de Verenigde Staten voorop, waren ronduit lovend over de verkiezingen in Afghanistan. „Velen hebben de dreiging van geweld en terreur weerstaan om hun gedachten over de volgende regering voor het Afghaanse volk uit te spreken”, aldus een hoogdravende verklaring van het Witte Huis. De NAVO en de Verenigde Naties lieten zich in soortgelijke bewoordingen uit.

Laat er over de moed van het Afghaanse volk geen twijfel bestaan. Ondanks het jarenlange geweld waarmee de Afghanen in de loop van de geschiedenis zijn geconfronteerd, is hun veerkracht bewonderenswaardig. Want wie zou, onder dreiging van zelfmoordaanslagen en ander geweld, in Nederland desondanks het rode potlood ter hand nemen?

De Afghanen deden het, zij het met wisselende opkomst. En met wisselend vertrouwen in de effectiviteit van de verkiezingen. „Democratie is een exportproduct; het is een concept dat niet van de grond af is opgebouwd”, aldus een Afghaanse kiezer. Zijn uitspraak geeft precies het kernprobleem in Afghanistan weer. Het land heeft nooit een echte centrale regering gehad. Krijgsheren en allianties van invloedrijke etnische clans hebben altijd het machtsevenwicht in het land bepaald. De westerse gedachte dat de Afghanen met deze verkiezing daadwerkelijk hun politieke toekomst zullen bepalen, lijkt dan ook enigszins misplaatst.

Desondanks is het te hopen dat het huidige staatshoofd Karzai in deze eerste ronde van de presidentsverkiezingen voldoende stemmen heeft vergaard om een tweede ronde af te wenden. Karzai heeft zich de afgelopen jaren bewezen als dé figuur die bij uitstek in staat is het Afghaanse spel van achterkamertjespolitiek en compromissen sluiten te spelen.

Als Karzai het in de eerste ronde niet redt, dreigt een chaotische en vermoedelijk gewelddadige tweede stembusgang, die door etnische spanningen zal worden beheerst. En dat is precies waar de taliban de afgelopen tijd op hebben aangekoerst, door gerichte intimidatie in gebieden waar Karzai veel aanhang heeft.

Mocht Hamid Karzai tot de nieuwe president van Afghanistan worden gekozen, dan zijn overigens de problemen in het land niet voorbij. Anders zouden die 100.000 buitenlandse militairen volgende maand allemaal naar huis kunnen komen.