Boek Marion Bloem ode aan haar vader
Het nieuwste boek ”Vervlochten grenzen” van Marion Bloem dat deze week verschijnt, is een ode aan haar overleden vader: een voormalig KNIL-militair die in 1950 vanuit Indonesië naar Nederland ging.
„Ik had altijd de wens om de geschiedenis van mijn vader in een boek te verwerken, maar ik moest nog een goede vorm vinden”, vertelt Marion Bloem.Als krijgsgevangene van de Japanners overleefde haar vader de ondergang van het Japanse helschip de Junyo Maru, een van de grootste scheepsrampen ooit. Het schip werd 18 september 1944 door de Engelse onderzeeër Tradewind onder leiding van commandant Maydon getorpedeerd. Zo’n 5640 mensen kwamen daarbij om, vooral Nederlandse onderdanen. Het waren krijgsgevangenen en dwangarbeiders die eerder waren gedwongen een spoorlijn door Sumatra aan te leggen. Ook veel Koreaanse bewakers kwamen bij de ramp om.
Na de oorlog heeft de Nederlandse regering nooit oog gehad voor het leed van de Indo’s die in jappenkampen zaten en als krijgsgevangenen moesten werken. Bloem: „Toch behield mijn vader de liefde voor het leven en klaagde hij nooit over gebrek aan erkenning door de regering.
Afgeslacht
En dat terwijl het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) moest vechten tegen de Indonesische nationalisten die onder leiding van Sukarno in 1945 de onafhankelijkheid uitriepen. Veel Indo’s zagen hoe familieleden voor hun ogen werden afgeslacht. „Veel mensen hebben nog oorlogstrauma’s die nog doorwerken op hun kinderen. Om leed te kunnen verwerken moet je eerst erkenning krijgen”, aldus Bloem.
Vader Bloem begreep wel dat de inlanders onafhankelijk wilden worden. Hij had een Javaanse moeder en had eigenlijk in zijn geboorteland willen blijven. „Hij wilde niet naar Holland, omdat de Nederlanders nooit aardig tegen hem waren geweest. Maar hij is toch gegaan, uit liefde voor mijn moeder die wel graag naar Nederland wilde.”
Het verhaal van Bloems vader vormt de basis voor het boek. Vervlochten grenzen verhaalt over het Indonesische meisje Senne, die zich verdiept in het leven van haar opa, die het op zijn sterfbed betreurt dat hij niet koos voor de onafhankelijkheid van zijn geboorteland.
Ze is verliefd op een jongen die na de bomaanslagen op Bali blijkt te kiezen voor de islamitische terroristen. De titel slaat volgens Bloem dan ook niet alleen op de grenzen tussen Indonesië, Nederland en Nederlands-Indië, maar ook op de grenzen aan de loyaliteit.
„Mensen binnen je familie kunnen kiezen fundamentalistisch te worden. Je wordt zo gedwongen de grenzen van loyaliteit voor je geliefde of een familielid opnieuw te stellen. In Indië moesten mensen ook kiezen, voor Nederland of niet.”
Zaterdag leest Bloem tijdens de herdenking van de Japanse capitulatie een gedicht. Het is gebaseerd op de roman die ze vlak voor de dood van haar vader voltooide, maar hem niet meer heeft kunnen voorlezen. „Ik heb het gedicht zo geschreven zoals ik denk dat hij het ook mooi zou hebben gevonden.”