In economische zin is het op dit moment herfst, met behoorlijke stormen. Hier en daar is zelfs sprake van een barre winter. Wie de sombere berichten over faillissementen, ontslagrondes, deeltijd-WW, hypotheekcrises en gigantische staatssteunoperaties van de afgelopen twaalf maanden bij elkaar zou optellen, heeft weinig reden om genoegzaam achterover te leunen.Maar er lijken wat lichtpuntjes te zijn. Vorige week was er het nieuws over de huizenmarkt, die na drie slechte kwartalen iets opveert. Maandag kwam Philips, multinational én nationale trots, met een onverwacht mooie kwartaalwinst op de proppen. Chipmachinefabrikant ASML presenteerde gisteren weliswaar rode cijfers, maar minder rood dan verwacht door analisten, en mét uitzicht op een hogere omzet in het derde kwartaal.

Wereldwijd heet de economische situatie nog steeds zorgelijk. Vertrouwde mechanismen die de ruggengraat vormen van een gezond economisch bestel blijken niet meer te werken. Banken bijvoorbeeld, die meer dan moeilijk doen over het verstrekken van kredieten en hypotheken aan bedrijven en particulieren? Dat was tot voor kort ondenkbaar, maar het is ondanks de genoemde lichtpuntjes nog aan de orde van de dag.

Het positieve nieuws over de huizenmarkt en over de kwartaalresultaten van Philips en ASML kan heel gemakkelijk worden genuanceerd. Dat is ook nodig, om tot een eerlijke stand van zaken te komen.

In het voorjaar worden er immers altijd meer huizen verkocht dan in andere kwartalen? En de winst van Philips zit ’m bepaald niet in florissante omzetcijfers, integendeel, maar komen voort uit snoeihard snijden aan de kostenkant. Een chipmachinefabrikant die het beter zegt te doen? Dat zegt toch nog niets over de koopbereidheid van consumenten waar het computers en andere elektronica betreft?

Economie berust voor een deel op harde, meetbare cijfers. Zoveel meer omzet, zoveel minder winst, zoveel groei. Een ander belangrijk aspect is meer psychologisch. Economie is dan een zaak van vertrouwen.

Positief nieuws biedt op zijn minst hoop voor de toekomst. Dat geldt zeker in de huidige conjuncturele herfst. Hoop geeft vertrouwen. Daaraan ontbreekt het nog steeds, ondanks de lichtpuntjes die hier en daar opduiken.

Het is prachtig dat een gerenommeerde zakenbank als Goldman Sachs weer expliciet zwarte winstcijfers kan presenteren. Het is ook een positief signaal dat de bank zo snel mogelijk alle overheidssteun wil terugbetalen.

Maar nu werd ook bekend dat Goldman Sachs weer is begonnen met het uitbetalen van –forse– bonussen. Dan kunnen er boven het Amerikaanse banksector weer wat zwaluwen vliegen, zomer maken ze op dit punt nog niet als het om herstel van vertrouwen gaat. Daarvoor zit het wantrouwen dat voortkomt uit het nieuws over de graaicultuur – en de gevolgen daarvan– nog te diep.